آنچه در این صفحه میخوانید:
- اهمیت برگزاری دوره آموزشی کنترل حسادت
- سرفصل دوره آموزشی کنترل حسادت
- منابع محتوایی دوره آموزشی کنترل حسادت
- نمونه اسلایدهای پاورپوینت دوره آموزشی کنترل حسادت
- مدت زمان دوره آموزشی کنترل حسادت
- نمونه گواهینامه پایان دوره آموزشی کنترل حسادت
- دورههای آموزشی برگزار شده با محوریت کنترل حسادت
- نیازسنجی آموزشی دوره کنترل حسادت
- رزومه استاد دوره؛ دکتر جواد فقیهیپور
اهمیت برگزاری دوره آموزشی کنترل حسادت
مقدمه
به این فکر کنید که چرا نسبت به چیزی که به شما مربوط نیست، حسادت میکنید یا احساس ناراحتی میکنید؟ چگونه چیزی مربوط به شخص دیگری میتواند شما را ناراحت کند؟ بیایید بپذیریم که حس حسادت امری طبیعی است؛ اما آیا حسادت، یک میل دستیابی به چیزی است که میبینید شخص مقابل دارد؟ قابل فهم است که همه ما بهترینها را برای خود آرزو میکنیم. چقدر خوب میشد اگر من همان ماشین یا ساعت یا خانه یا هر چیز شخص مقابل را داشتم. هیچ چیز قابل اعتراضی نیست، هنوز نه. تا زمانی که آرزوی ضرر او را نداشته باشید. اگرچه احساس حسادت یک میل طبیعی است، اما وقتی تعادل احساسات را از دست میدهیم به حسادت تبدیل میشود و مسخره است بدانید که حسادت خوب است، اما واکنش نشان دادن به آن ایراد دارد.
ما در دنیایی زندگی میکنیم که ثروت مادی و موفقیت حرفهای معیاری برای نشاط است. حسادت یکی از سختترین هیجانات برای کنترل است. ما هر روز در کنار افرادی هستیم که بیشتر از ما دارند و از ما بالاتر هستند. شاید به نظر میرسد ازدواج بهتری دارند، دوستان بیشتری دارند، خانه بزرگتری دارند یا شغلی دارند که به آن حسادت میکنید. ما همیشه چیزی را میخواهیم که دیگران دارند. آیا از موفقیتهای دیگران خوشحال میشوید یا به آنها حسادت میکنید؟ وقتی میبینید که دوستتان در کسبوکار و یا زندگی موفق شده است، چطور؟ آیا برای او خوشحال هستید؟ یا دچار حسادت شدهاید؟
تعریف حسادت
بر اساس فرهنگ لغت وبستر، کلمه حسود([1]) به معنای «آزرده خاطری و غبطه خوردن از موفقیت، دستاوردها و برتریهای یک شخص دیگر…» است.
زمانی که اجازه میدهیم حسادت در قلب ما ریشه دواند، میتواند انواع مشکلاتی مانند کینه، نفرت، استرس و عصبانیت را ایجاد کند. حسادت میتواند ما را به دزدی، بدگویی و حتی آزار رساندن به دیگران سوق دهد. حسادت حتی میتواند منجر به قتل شود. این احتمالاً یکی از قدیمیترین هیجانات در جهان است. از ابتدا وجود داشته است. به قابیل و هابیل نگاه کنید. حسادت چیزی است که قابیل را به قتل برادر خود کشاند. حتی وقتی برادران یوسف دیدند که پدرشان او را بیشتر از همه دوست دارد، از او متنفر شدند. یک روز یوسف به خانواده خود گفت که در خواب همه آنها از جمله پدرش به او تعظیم کردند. برادرانش بیشتر از او متنفر شدند. یوسف خواب دیگری دید و به پدر و برادرانش گفت که خورشید و ماه و یازده ستاره به او تعظیم کردند. پس برادران [یوسف] به او حسادت کردند. البته، میدانید که داستان چگونه به پایان میرسد. برادران یوسف مرگ او را جعل کردند و او را به بردگی فروختند. این همه به خاطر حسادت انجام شد که تبدیل به نفرت شد.
[1] Jealous
بازتعریف حسادت
حسادت([1]) مانند دیگر هیجانات اجتماعی نظیر گناه خجالت و شرم یک هیجان پیچیده است. افراد در درجات مختلفی حسادت میکنند و به روشهای مختلفی به آن پاسخ میدهند. محققان به روشهای متعددی حسادت را تعریف کردهاند. حسادت را میتوان مبتنی بر دو موقعیت بازتعریف نمود:
- وقتی کسی چیزی را دارد که شما میخواهید.
- وقتی کسی تلاش میکند چیزی که دارید را از شما بگیرد.
1- وقتی کسی چیزی را دارد که شما میخواهید
ما از طریق کسب منابع برای افزایش جایگاه اجتماعی خود برنامهریزی میکنیم. کسب منابع برای بقا و تولیدمثل حیاتی هستند. در واقع کسب منابع، جایگاه اجتماعی ما را افزایش میدهد؛ زیرا ما را در جامعه ارزشمند میسازد. اگر بتوانیم از خودمان مراقبت کنیم میتوانیم از دیگران نیز مراقبت کنیم. وقتی نیازهای شخصی خود را برآورده کنیم میتوانیم به جامعه خود در امور خیریه و پرداخت مالیات کمک کنیم. از آنجایی که منابع و جایگاه اجتماعی برای ما بسیار مهم هستند، ما مکانیسمهای روانشناختی برای مقایسه اجتماعی([2]) به کار میبریم. مقایسه اجتماعی نه تنها به ما این امکان را میدهد که جایگاه اعضای گروه اجتماعی خود را بدانیم؛ بلکه اطلاعات مهمی در مورد اینکه چه کسی باید با چه کسی ارتباط داشته باشد و چه کسی برای کمک به آنها مراجعه کند، فراهم میکند.
حسادت به چه درد میخورد؟ حسادت هیجانی است که ما را به کسب منابع اخلاقی ترغیب میکند. وقتی کسی چیزی را دارد که شما میخواهید، شما احتمالاً به او نزدیک میشوید، از او یاد میگیرید و درخواست کمک میکنید البته به شرطی که اخلاقی باشد. وقتی کسی چیزی را دارد که شما میخواهید و شما نمیتوانید آن را به دست آورید، حسادت نیز میتواند به شما انگیزه دهد تا آنچه او دارد را نابود کنید تا هر دوی شما بازنده و در یک سطح قرار بگیرید.
2- وقتی کسی تلاش میکند چیزی که دارید را از شما بگیرد
اگر یک شخص حسود به آنچه دارید، طمع داشته باشد قطعاً امری طبیعی است که مراقب خودتان باشید. برای شما طبیعی است که احساس ناامنی([3]) کنید. اگر آنها به آنچه شما دارید، خیلی نزدیک شوند و شما باور دارید که میتوانند آن را از شما بگیرند قطعاً حسادت به شما انگیزه میدهد که آنها را کنار بزنید و آنچه دارید را محکم نگه دارید. از آنجا که منابع همواره کمیاب هستند، سعی مکنیم از آنچه داریم بسیار محافظت نماییم.
[1] Jealousy
[2] Social Comparison
[3] Insecure
سطوح حسادت
اینکه چقدر حسادت میکنید در یک موقعیت خاص به میزان تهدیدی که تجربه میکنید، بستگی دارد. هر چه خطر بیشتر باشد حسادت شما بیشتر میشود؛ مانند دیگر هیجانات، حسادت تمایل به تقویت و ساختن خود دارد. یک جرقه حسادت در طول زمان ممکن است به آتش خشم منجر گردد. گیر افتادن و گیج شدن در این احساس آسان است. زمانی که شما در مورد اینکه چقدر حسود هستید شفافیت دارید میتوانید اقدام مناسب را انجام دهید.
1- افکار حسادت آمیز (25-0 درصد حسادت)
هیچکس نمیتواند از افکار حسادت آمیز([1]) رها شود؛ بنابراین احمقانه است که به خاطر احساس حسادت از خودتان عصبانی باشید؛ اما چیزی که باید یاد بگیرید این است که چگونه این احساس را مدیریت کنید. افکار حسادت آمیز میتوانند در پایینترین سطح یا شدت، حسادت شما را تحریک کنند. به طور معمول در این سطح با دیدن آنچه شما میخواهید و ندارید ولی دیگران دارند، باعث بروز افکار حسادت آمیز میشود. این نکته بدین معناست که آنها چیزهایی را دارند که شما میخواهید داشته باشید. به عنوان مثال اگر شما مجرد هستید و دوستتان به شما میگوید که با کسی نامزد کرده است، احتمال اینکه آنها بتوانند به یک رابطه شاد برسند میتواند باعث ایجاد افکار حسادت آمیز در شما شود. توجه داشته باشید که دوستتان صرفاً نامزد کرده است و رسیدن به یک رابطه شاد ممکن است تحقق نیابد. با این حال این اطلاعات کوچک برای ذهن شما کافی است تا افکار حسادت آمیز را تحریک کند.
2- احساسات حسادت آمیز (50-25 درصد حسادت)
زمانی که حسادت، اطلاعات را تحریک میکند تهدید مهمتر و واقعیتر میگردد چرا که نه تنها دچار افکار حسادت آمیزی میشوید بلکه احساسات حسادت آمیز([2]) نیز خواهید داشت. به عنوان مثال اگر همسرتان را ببینید که با فرد دیگری صمیمانه صحبت میکند، احتمالاً احساسات حسادت آمیز را تجربه میکنید. چرا که ممکن است رابطه شما در معرض خطر باشد و احساس حسادت آمیز به شما انگیزه میدهد که رابطه خود را دوباره ایمن کنید. به طور مشابه زمانی که فردی عکسهای سفر خارقالعاده خود را در اینستاگرام به اشتراک میگذارد شما زندگی سرگرمکننده وی را با زندگی خستهکننده خود مقایسه میکنید و دچار احساسات حسادت آمیز شوید. آنها هر چه میخواهید را دارند و حسادت شما غیرقابلتحمل میشود.
3- ارتباط حسادت آمیز (75-50 درصد حسادت)
با این همه حسادت که در درون شما میجوشد، چه میکنید؟ ذهنتان شما را وادار به اقدام میکند؟ شما به نقطهای رسیدید که دیگر نمیتوانید احساس حسادت آمیز را در درون خود نگه دارید. به عنوان مثال اگر همسرتان با شخص دیگری صمیمانه صحبت میکند ممکن است به سمت بهترین دوست خود هجوم برده و مشکلات خود را با او مطرح کنید. با این حال بهتر است با همسرتان روبرو شوید و به وی بگویید که چه احساسی دارید. اگر همکار تنبل شما ترفیع پیدا میکند ممکن است به خانواده خود بگویید و آنها را نفرین کنید. در هنگام بروز ارتباط حسادت آمیز([3]) شاید سالمترین کاری که میتوانید انجام دهید، داشتن یک مکالمه صریح و صادقانه درباره حسادتتان میباشد که میتواند روابط عاشقانه شما را بهبود بخشد.
۴- رفتارهای حسادت آمیز([4]) (100-75 درصد حسادت)
در این سطح، آتش حسادت اغلب با سوختهای دیگر مانند خشم، عدمکفایت، خصومت و رنجش ترکیب میشود. اگر مراقب نباشید احتمالاً در رفتارهای مضر و آزاردهنده گیر خواهید کرد و حتی ممکن است کاری غیراخلاقی یا غیرقانونی انجام دهید. به عنوان مثال اگر همکارتان زمانی که در حال تلاش برای ارتقای خود هستید، ترفیع پیدا کند ممکن است سرش فریاد بزنید و به بهانههای کوچک با وی دعوا کنید. وی در ذهنتان (حتی با وجود اینکه ضربهای به شما نزده است) به شما ظلم کرده است. برای شما دشوار است که اعتراف کنید حسادت، رفتار خصمانه شما را هدایت میکند. اگر همسایه شما اتومبیل بهتری نسبت به اتومبیل شما بگیرد ممکن است اتومبیلش را پنچر کنید.
[1] Jealous Thoughts
[2] Jealous Feelings
[3] Communicating Jealousy
[4] Jealous Behaviors
رفرنس مطالب:
سرفصل دوره آموزشی کنترل حسادت
بخش اول: تعاریف و مفاهیم حسادت
- تعریف حسادت
- آیا حسادت نوعی اضطراب است؟
- بازتعریف حسادت
- سطوح حسادت: 1- افکار حسادت آمیز؛ 2- احساسات حسادت آمیز؛ 3- ارتباط حسادت آمیز؛ ۴- رفتارهای حسادت آمیز
بخش دوم: حسادت در خود
- چگونه حسادت خود را کنترل کنیم
بخش سوم: حسادت همسر
- آیا حسادت جنبه مثبتی در یک رابطه دارد؟
- آیا حسادت یک علامت هشدار در یک رابطه است؟
- آیا حسادت نشانه عشق در یک رابطه است؟
- آیا حسادت نشانه عدم اعتماد در یک رابطه است؟
- حسادت چگونه میتواند یک رابطه را خراب کند؟
- چگونه میدانید که بسیار حسود هستید؟
- چگونه حسادت را در رابطه با همسرتان متوقف کنید
- چگونه با حسادت شوهرتان نسبت به دوستیهای خود کنار بیایید: (بخش 1: برقراری ارتباط آشکار؛ بخش 2: دریافت حمایت؛ بخش 3: شناسایی و مقابله با سوءاستفاده)
بخش چهارم: حسادت فرزندان
- مقابله با حسادت در کودکان
- اشتباهات والدین که باعث حسادت در کودکان میشود
- علائم حسادت در کودکی و بزرگسالی
- اقداماتی برای مقابله با حسادت در کودکان
- مدیریت رقابت حسادت آمیز در بین فرزندان
بخش پنجم: حسادت دوستان
- چگونه با حسادت دوستان مقابله کنید: (بخش 1: بررسی علل؛ بخش 2: کار بر روی خودتان؛ بخش 3: ارتباطات؛ بخش 4: مواجهه با یک دوست حسود)
یادآور میشود سرفصلهای پیشنهادی فوق برای 16 ساعت آموزشی (یعنی 2 روز 8 ساعته) تدوین گردیده است و در صورتی که تعداد ساعات آموزشی کاهش یابد، مطالب مهمتر و به صورت فشرده تدریس میگردد.
منابع محتوایی دوره آموزشی کنترل حسادت
محتوای ارائه شده در دوره کنترل حسادت بر اساس کتاب زیر که توسط دکتر جواد فقیهیپور تألیف شده، ساختاربندی گردیده است:
نمونه اسلایدهای پاورپوینت دوره آموزشی کنترل حسادت
نمونه اسلایدهای پاورپوینت ارائه شده توسط دکتر جواد فقیهیپور در دوره آموزشی کنترل حسادت:

مدت زمان دوره آموزشی کنترل حسادت
مدت زمان پیشنهادی برای اثربخشی بیشتر این دوره آموزشی بین 1 روز (8 ساعت) تا 2 روز (16 ساعت) میباشد. هر چند با توجه به محدودیتهای سازمانی چه از لحاظ زمان و چه از لحاظ منابع مالی، میتوان این دوره آموزشی را در تعداد ساعات کمتر و به صورت فشردهتری نیز برگزار نمود.
نمونه گواهینامه پایان دوره آموزشی کنترل حسادت
در پایان دوره آموزشی در صورت تمایل گواهینامه پایان دوره به فراگیران اهدا میگردد که نمونهای از آن را در تصویر زیر مشاهده مینمایید.

دورههای آموزشی برگزار شده با محوریت کنترل حسادت
نیازسنجی آموزشی دوره
در راستای اثربخشی بیشتر این دوره آموزشی و جهت هماهنگی بیشتر در خصوص کمیت و کیفیت محتوای دوره آموزشی با توجه به تعداد و سطح فراگیران و همچنین اهداف آموزشی شرکت یا سازمان خود، میتوانید قبل از برگزاری دوره طی یک جلسه تلفنی یا آنلاین با مدرس دوره (دکتر جواد فقیهیپور) تماس داشته باشید تا نیازسنجی دقیقی صورت گرفته و بدین ترتیب اثربخشی آموزشی در سطح بسیار بالاتری تحقق یابد.