پنج گام اصلی در حل مسئله

صاحب‌نظران و پژوهشگران، گام‌های مهم حل مسئله را به شکل‌های مختلفی ارائه نموده‌اند اما به طور کلی می‌توان پنج گام اصلی و مهم حل مسئله را به صورت زیر در نظر گرفت.

1- عوامل یا دلایل وضعیت حادث‌شده را تحلیل کنید

به منظور حل یک مسئله، ابتدا باید بفهمید که علت آنچه بوده است. این امر مستلزم آن است که داده‌های مربوطه را گردآوری و ارزیابی نموده، شرایط احتمالی ممکن را تشخیص داده و عوامل علّی اصلی را که نیاز است برای حل مسئله مورد بررسی قرار گیرد، مشخص کنید. در این خصوص، مهارت‌های موردنیاز عبارتند از: گوش دادن فعال؛ گردآوری داده‌ها؛ تحلیل داده‌ها؛ کشف واقعیت؛ تحلیل تاریخی؛ تحلیل علّی؛ تحلیل فرآیندی؛ شناسایی نیازها.

مثال‌ها: تشخیص بیماری‌ها، شناسایی علل مسائل اجتماعی، تفسیر داده‌ها برای تعیین قلمرو مسائل، مشخص کردن رفتارهای کمک به اضطراب زناشویی، شناخت مدل‌های تحقیق نامعتبر.

2- مجموعه‌ای از مداخلات جایگزین را برای رسیدن به هدف نهایی خود ایجاد کنید

هنگامیکه مشخص گردید که علت یک مسئله چیست، زمان آن رسیده که راه‌حل‌های جایگزین احتمالی را ارائه دهید. گاهی اوقات این کار شامل کار تیمی است، زیرا اغلب دو یا بیشتر از دو فرد موردنیاز هستند. اینکه یک استراتژی خاصی، ریشه بدیهی برای حل یک مسئله پیچیده باشد، نادر است. اگر اولین استراتژی که اجرا می‌کنید با شکست مواجه شوید، تدوین مجموعه‌ای از موارد جایگزین به شما کمک می‌کند تا در صورت عدم موفقیت نخستین استراتژی‌ای که انجام داده‌اید، پایه‌های خود را پوشش و ریسک خود را کاهش دهید. در این خصوص، مهارت‌های موردنیاز عبارتند از: توفان فکری؛ تفکر خلاق؛ پیش‌بینی؛ پیش‌گویی؛ طراحی پروژه؛ برنامه‌ریزی پروژه.

مثال‌ها: راه‌حل‌های توفان فکری، توسعه طرح‌های درمانی، طراحی و آزمایش فرضیه‌ها.

3- بهترین راه‌حل‌ها را ارزیابی کنید

بسته به ماهیت مسئله و سلسله‌مراتب شما، ارزیابی بهترین راه‌حل‌ها ممکن است توسط تیم‌های تعیین‌شده یا رهبران تیم انجام شود و یا به تصمیم‌گیرندگان اصلی سازمان به سمت بالا محول شود. هر کسی که تصمیم می‌گیرد باید هزینه‌های احتمالی، منابع موردنیاز و موانع احتمالی را برای اجرای موفق راه‌حل ارزیابی کند. در این خصوص، مهارت‌های موردنیاز عبارتند از: تحلیل؛ مباحثه؛ اثبات؛ کار تیمی؛ توسعه آزمون؛ میانجی‌گری؛ اولویت‌بندی.

مثال‌ها: ارزیابی استراتژی‌های جایگزین برای کاهش استرس، پیشنهاد راه‌حل‌های دیپلماتیک برای اختلافات مرزی، انتخاب کارکنان برای اخراج در هنگام رکود اقتصادی، عیب‌یابی نقص عملکرد رایانه.

4- یک طرح را پیاده‌سازی نمایید

پس از بررسی نهایی، بایستی طرحی که تصمیم‌گیری شده است را پیاده‌سازی نمود تا مشخص شود که آیا برای حل یک مسئله کارساز می‌باشد یا خیر. همچنین اجرای طرح معمولاً همراه با مشارکت کارکنان در خصوص تغییر در رویه‌های عملیاتی استاندارد می‌باشد. در این خصوص، مهارت‌های موردنیاز عبارتند از: مدیریت پروژه؛ پیاده‌سازی پروژه؛ همکاری؛ مدیریت زمان؛ توسعه بنچ مارک.

مثال‌ها: پیش‌بینی موانع پیاده‌سازی، پیاده‌سازی راه‌حل‌ها، میانجی‌گری تعارضات بین شخصی، تعمیر ماشین‌آلات معیوب.

5- اثربخشی طرح را ارزیابی کنید

پس از پیاده‌سازی یک راه‌حل، بهترین حل‌کننده‌های مسئله، سیستم‌هایی را در اختیار دارند که می‌توانند عملکرد و یا سرعت آن را مشخص کنند. به این ترتیب، آن‌ها در اسرع وقت می‌دانند که آیا مشکل برطرف شده است یا خیر. در این خصوص، مهارت‌های موردنیاز عبارتند از: ارتباطات؛ تحلیل داده‌ها؛ پیمایش‌ها؛ بازخورد مشتری؛ چیزی را تا آخر دنبال کردن؛ عیب‌یابی.

مثال: بررسی کاربران نهایی، مقایسه ارقام تولید، ارزیابی ارقام فروش.