تعریف خود کارآمدی

تعریف خود کارآمدی

در هنگام مواجهه با یک چالش، آیا می‌توانید برخیزید و به هدف خود برسید یا اینکه تسلیم می‌شوید؟. اصطلاح خودکارآمدی به باور یک شخص درباره توانایی‌هایش در انجام مؤثر وظایف موردنیاز برای رسیدن به یک هدف ارزشمند اشاره دارد. خودکارآمدی به توانایی‌های یک شخص اشاره نمی‌کند بلکه به میزان باور شما مبنی بر اینکه می‌توانید از توانایی‌های خود برای رسیدن به اهدافتان استفاده کنید، تأکید دارد. خود کارآمدی می‌تواند نه تنها در احساس شما نسبت به خودتان، بلکه در اینکه آیا با موفقیت به اهدافتان در زندگی رسیده‌اید نیز نقش داشته باشد.

آلبرت بندورا خودکارآمدی را باورهای افراد به قابلیت‌هایشان برای کنترل عملکردشان و رویدادهایی که زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، تعریف کرده است. احساس خودکارآمدی فرد می‌تواند زمینه ایجاد انگیزش، به‌زیستی و موفقیت شخصی را فراهم کند.

خودکارآمدی بالا

1- ویژگی‌های افرادی با خودکارآمدی بالا:

افرادی که احساس خودکارآمدی بالایی دارند:

• علاقه عمیق‌تری به فعالیت‌های خود دارند.‌
• احساس تعهد قوی‌تری نسبت به علایق و فعالیت‌های خود دارند.
• به سرعت می‌توانند شکست و ناامیدی را مهار کنند.
• مسائل چالش‌برانگیز را به عنوان وظایفی که باید انجام دهند، می‌بینند.

2- نمونه‌هایی از افرادی با خودکارآمدی بالا:

برخی از نمونه‌های خودکارآمدی بالا عبارتند از:

• مردی که برای مقابله با بیماری مزمن خود دست‌وپنجه نرم می‌کند اما اطمینان دارد که با سخت‌کوشی و پیروی از توصیه‌های پزشک می‌تواند به مسیر خود برگردد و سلامتی خود را بهبود بخشد.
• دانش‌آموزی که اطمینان دارد که می‌تواند اطلاعات را یاد بگیرد و در آزمون هفته بعد عملکرد خوبی داشته باشد.
• فردی که به تازگی یک موقعیت شغلی را پذیرفته است که قبلاً هرگز آن را تجربه نکرده است اما احساس می‌کند توانایی یادگیری و انجام کار را دارد.

خودکارآمدی پایین

1- ویژگی‌های افرادی با خودکارآمدی پایین:

افرادی که احساس خودکارآمدی پایین دارند:

• از پذیرش چالش‌ها به خاطر ترس از شکست اجتناب می‌کنند.
• باور دارند که توانایی انجام کارهای پیچیده را ندارند و کارها و شرایط دشوار فراتر از توانایی آن‌ها است.‌
• بر روی شکست‌ها و ناملایمات به عنوان معایب شخصی تمرکز می‌کنند.
• نسبت به خود اعتمادبه‌نفس کمتری دارند و اعتماد به توانایی‌های شخصی خود را به سرعت از دست می‌دهند.
• فاقد احساس تعهد نسبت به کار خود هستند.
• به‌سختی می‌توانند مشکلات و کم‌کاری‌های خود را بهبود دهند.
• علاقه‌شان را به فعالیت‌ها و کارهایی که انجام می‌دهند به سرعت از دست می‌دهند.
• بدون تلاش، انتظار نتیجه دارند.
• در مواجهه با شکست بسیار مستعد ابتلا به افسردگی و اضطراب هستند.
• بیشتر بر روی نقاط ضعف و کمتر بر نقاط قوت خود تمرکز دارند.

2- نمونه‌هایی از افرادی با خودکارآمدی بالا:

بنابراین خودکارآمدی بالا چگونه به نظر می‌رسد؟ تشخیص آن نسبتاً آسان است زیرا افرادی که دارای خودکارآمدی بالایی هستند تمایل دارند کسانی باشند که بیشتر از دیگران به تحقق اهدافشان و موفقیت دست می‌یابند.

خودکارآمدی بالا می‌تواند به عنوان یک یا چند ویژگی و رفتار به صورت زیر باشد:

• دانش‌آموزی که در یک موضوع استعداد خاصی ندارد اما به توانایی خود در یادگیری آن موضوع باور دارد.