آنچه در این صفحه میخوانید:
- اهمیت برگزاری دوره آموزشی رفتار اخلاقی
- سرفصل دوره آموزشی رفتار اخلاقی
- منابع محتوایی دوره آموزشی رفتار اخلاقی
- نمونه اسلایدهای پاورپوینت دوره آموزشی رفتار اخلاقی
- مدت زمان دوره آموزشی رفتار اخلاقی
- نمونه گواهینامه پایان دوره آموزشی رفتار اخلاقی
- دورههای آموزشی برگزار شده با محوریت رفتار اخلاقی
- نیازسنجی آموزشی دوره رفتار اخلاقی
- رزومه استاد دوره؛ دکتر جواد فقیهیپور
اهمیت برگزاری دوره آموزشی رفتار اخلاقی
مقدمه
رفتار اخلاقی (اخلاق کاری یا اخلاق در محیط کار)([1]) به عنوان منشور اخلاقی تعریف میشود که رفتار کارکنان را در خصوص درست و غلط بودن رفتار و تصمیمگیریها در محیط سازمانی هدایت میکند. در تصمیمگیریهای اخلاقی در محیط کار، منافع شخصی کارکنان و منافع کسانی که تحت تأثیر این رفتارها قرار میگیرند در نظر گرفته میشود. تعریف اخیر اغلب به موقعیتهایی اشاره دارد که در آن کارکنان در تلاش برای ایجاد رفتاری صحیح هستند. علاوه بر این، رفتار اخلاقی تنها در مورد کارکنان صدق نمیکند، بلکه خود سازمان باید به عنوان نمونهای از رفتار خوب عمل کند.
رفتار اخلاقی، مجموعهای پویا از ارزشها است که بسته به فرد و نحوه تعریف آنها از محیط کار تغییر میکند. برخی از افراد هر روز در یک دفتر کار میکنند، در حالی که برخی دیگر کار خود را در خانه و به صورت دورکار انجام میدهند. مهم نیست که هر روز به محیط کار رفتوآمد میکنید یا از منزل به کارتان مشغول میشوید، بلکه داشتن یک رفتار اخلاقی قوی برای توسعه یک کارراهه موفق ضروری است. از اینرو سازمانهایی موفق هستند که به منظور افزایش بهرهوری و حفظ یکپارچگی کسبوکار خود، شیوهها و رفتارهای اخلاقی را اتخاذ میکنند و برای کارکنانی که اخلاق محیط کار را زیر پا میگذارند نیز مجازات تعیین میکنند. برای فریلنسرها و صاحبان مشاغل آزاد، رعایت اخلاق حرفهای در محیط کار کمی پیچیدهتر است زیرا معمولاً هیچ کمیته انضباطی وجود ندارد که آنها را به دلیل کوتاهی در انجام این کار مجازات کند. با این حال، واضح است که این افراد و مشاغل برای حفظ مشتریان خود، باید حس حرفهای بودن را در محیط کاری خود ایجاد کنند.
[1] Ethical Behavior (Work Ethics or Ethics in the Workplace)
تعریف رفتار اخلاقی
اصول بنیادینی که یک شخص یا یک کسبوکار را سامان میبخشد، حرفهای بودن و اخلاق در محیط کار است. حتی اگر برخی از افراد استانداردهای اخلاقی بالاتری داشته باشند، یک شرکت اغلب سطح پایهای از اخلاق و انتظارات را ایجاد میکند. لذا افرادی که خط مشیهای اخلاقی شرکت را نقض میکنند با اقدامات انضباطی از جمله اخراج مواجه میشوند. این مقررات در محیط کار، آنچه را که برای همه طرفهای ذینفع ایدهآل است (مانند رهنمودهای اخلاقی) را در نظر میگیرد. طرفهای ذینفع شامل کارفرما، کارکنان و همکاران فرد میشوند. هنجارهای رفتاری خاص ممکن است در کتابچه راهنمای کارکنان گنجانده شود، اما قوانین اخلاقی فردی اغلب بر بسیاری از جنبههای اخلاقی حاکم است. به عنوان مثال، یک کارفرما نمیتواند به طور خاص بگوید که یک کارمند نمیتواند برای پروژهای درخواست اعتبار کند اگر ارتباطی با آن پروژه نداشته باشد. لذا این امر معمولاً با قطبنمای اخلاقی هر فرد مطابقت دارد، اما اگر مشکل بین کارکنان گسترش یابد ممکن است برای ایجاد نظم این دستورالعملهای رفتاری به یک قانون تبدیل شود.
به بیان ساده، شناخت «درست» از «نادرست» در محیط کار یا در روابط شخصی و داشتن رفتاری مناسب، جوهره اصلی «رفتار اخلاقی» است. اینکه یک فرد «درست» یا «نادرست» را میداند، میتواند به چیزهای مختلفی بستگی داشته باشد از جمله ارزشهای شخصی ناشی از تربیت، مذهب، دولت، جامعه و یا رسانههای محبوب آن فرد. با این حال، در کسبوکار، یک اصول اخلاقی واحد توسط شرکت یا سازمان میتواند تعریف دقیقی از رفتار مدنظر آن سازمان را ارائه دهد. به این ترتیب، دستورالعملهای رفتار اخلاقی در محیط کار بسیار کلی هستند و بر مفاهیم اساسی عمومی نظیر «صداقت»، «انصاف» یا «درستکاری» تکیه میکنند، اما در تعیین اینکه آیا کارمند واقعاً اخلاقی رفتار کرده است یا خیر، صدق نمیکند.
رفتار اخلاقی محیط کار مجموعهای از ارزشها و اصول اخلاقی است که هم کارفرمایان و هم کارکنان باید از آنها پیروی کنند. همه کارکنان در محیط کار ملزم به رعایت این مجموعه از دستورالعملها هستند. کارفرمایان این اصول اخلاقی را برای ارتقای روابط بین کارکنان – کارکنان و کارکنان – مشتریان به کار میگیرند. این نکته که آیا یک سازمان باید تصمیم بگیرد این اصول را در روی کاغذ بیاورد یا خیر، چیزی است که بر عهده خود سازمان است. برخی از اصول بنیادین اخلاقی در محیط کار وجود دارد که نیازی به مشخص کردن آنها از سوی کارفرما نیست، اما کارکنان باید به آنها پایبند باشند. برای ایجاد یک رویه سازمانی اخلاق محور، یک کتابچه راهنمای شرکتی میتواند به تشریح اصول اخلاقی خاص سازمانی کمک کند.
رفتار اخلاقی در محیط کار، منشور قانونی و اخلاقی است که رفتار کارکنان را هدایت میکند. حرفهای بودن به چیزی بیش از پوشیدن کتوشلوار زیبا نیاز دارد. این نیاز به رفتار اخلاقی دارد که باعث تعامل با سایر کارکنان، مشتریان و مدیران میشود. همچنین راهنمایی میکند که شخص چگونه کار خود را انجام میدهد. رفتار اخلاقی بیان میکند که آیا کارمند اگر احساس کند نظارتی نیست، تخلفات جزئی انجام میدهد یا خیر. رهبران کسبوکار باید دستورالعملهای روشنی را برای رفتار اخلاقی در محیط کار تنظیم کنند و به طور مداوم به کارکنان آموزش دهند که مطابق با آن انتظارات کار کنند.
رفتار اخلاقی، اصول یا ارزشهای اخلاقی است که یک کارمند از آنها پیروی میکند و در عملکرد شغلی خود استفاده میکند. اخلاق کاری بایستی رفتار و نگرش یک کارمند را نسبت به شغل، کارراهه و محیط کار خود پوشش دهد. ما از کودکی میدانیم که یک کار خوب و اخلاقی باعث موفقیت میشود؛ اما چقدر درست است؟ چگونه اخلاق کاری با بهرهوری و موفقیت یک فرد ارتباط دارد؟ برخی از عناصر کلیدی یک اخلاق کاری قوی عبارتند از: حرفهای گرایی، درستکاری، احترام به کار و اعضای گروه، وقتشناسی و نظم و انضباط. این موارد افراد را مسئولیتپذیرتر و قاطعتر میکند و تمام فعالیتهای زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار میدهد. اگر به اندازه کافی سخت کار کنید، پشتکار داشته باشید و از مغز و تخیل خود استفاده کنید میتوانید جهان را آن طور که میخواهید شکل دهید. از نظر مالکوم گلدول([1]) اخلاق کاری در محل کار بسیار مهم است زیرا به طور مستقیم بر کیفیت یا بهرهوری کار تأثیر میگذارد. زمانی که انسان به کار و محل کار خود احترام بگذارد، طبیعتاً بهرهوری بیشتر میشود. آنها منابع شرکت، زمان ارزشمند، استانداردهای کاری خوب را فراهم میکنند و شرکت را به سمت موفقیت هدایت میکنند.
فردی که رفتار اخلاقی از خود نشان میدهد، شواهدی از یک منشور اخلاقی قوی و مجموعهای از ارزشها دارد. اخلاق میتواند بر اساس باورها یا تمایل برای تبدیل جهان به مکانی بهتر باشد. لذا کسانی که الگویی از رفتار اخلاقی هستند، چه مستحق ستایش باشند و چه نباشند، درست عمل میکنند. در نتیجه چنین رفتاری به محیط کار محدود نمیشود زیرا میتواند در تمام زمینههای زندگی وجود داشته باشد.
[1] Malcolm Gladwell
اهمیت رفتار اخلاقی
برای فهم اینکه چرا رفتار اخلاقی مهم است، دانستن تأثیر رفتار غیراخلاقی بر یک شرکت بسیار مفید است. به عنوان مثال، شغلی را در نظر بگیرید که فقط اعضای خانواده را استخدام میکند یا مشوقهای نامناسبی ارائه میدهد. در این شرایط اگرچه این اقدامات غیرقانونی نیستند، اما میتوانند بر روحیه و موفقیت سازمان تأثیر منفی بگذارند. برعکس، رهبری که رفتار اخلاقی را تقویت میکند و تحت هر شرایطی به آن وفادار میباشد. در نتیجه، کارکنان باور خواهند کرد که مدیریت به نفع کل شرکت کار میکند. با اخلاقی بودن، رهبران میتوانند محیطی را ایجاد کنند که به نگرشهای خوب پاداش میدهند و آنها را تشویق میکند؛ بنابراین رفتار اخلاقی در محیط کار به دلایل مختلفی بسیار مهم است. به عنوان مثال در هنگام معامله با یک شرکت، افراد و مصرفکنندگان احساس امنیت میکنند زیرا میدانند که همه افراد سازمان از استانداردهای اخلاقی درستی پیروی میکنند. لذا با اولویت قرار دادن مشتریان میتوان وجهه شرکت را بهبود بخشید. اگر عموم افراد باور ندارند که آنها یا شرکتشان از نظر اخلاقی میتواند مؤثر باشد، بسیاری از متخصصان از آن کار یا حرفه خارج میشوند. به عبارتی متخصصان حقوقی، مشاوران مالی و بانکها همگی مشمول قوانین اخلاقی سختگیرانه هستند. به عنوان مثال، برای جلب اعتماد مشتریان در هر کسبوکاری که اطلاعات کارت اعتباری را جمعآوری میکند، باید استانداردهای سختگیرانه برای حفظ حریم خصوصی و حفاظت از اطلاعات رعایت گردد.
مزایای رفتار اخلاقی در یک کسبوکار
آموزش اخلاق به خودی خود یک فرآیند ظریف است، اما مزایایی که یک شرکت میتواند از آموزش اخلاق کسب کند برای همه شفاف خواهد بود. شرکتهایی با برنامههای آموزشی قوی اخلاقی میتوانند:
- کارکنان بااستعداد را جذب و نگهداشت کنند؛
- بازخوردهای مثبتی را از مشتریان دریافت کنند؛
- وجهه عمومی خود را بهبود میبخشند؛
- محیط کاری بهتری را ایجاد میکنند؛
- رضایت شغلی کارکنان را بهبود میبخشند.
به یاد داشته باشید که ایجاد یک کسبوکار اخلاقی فقط منوط به پاداشهای ملموس نیست بلکه این امر در مورد ایجاد یک محیط کسبوکار است که ایمنی و رضایت شغلی کارکنان را ارتقا میدهد.
افراد اخلاق مدار، کسانی هستند که تفاوت بین درست و غلط را میدانند و همیشه سعی میکنند الگوی رفتاری خوبی باشند. رفتار اخلاقی در محیط یک کسبوکار به معنای بهکارگیری اصول صداقت و انصاف در برخورد با همکاران و مشتریان است. افراد اخلاق مدار سعی میکنند با هرکسی که با آنها تعامل میکنند همانطور رفتار کنند که دوست دارند با آنها رفتار شود.
1- ایجاد وفاداری در مشتریان
مشتریان یک بار از محصولات تولید شده یک کسبوکار استفاده میکنند، اما اگر احساس کنند با آنها غیرمنصفانه رفتار شده است، مانند گرانفروشی، دیگر از آن کسبوکار خرید نخواهند کرد. داشتن مشتریانی وفادار، یکی از کلیدهای موفقیت پایدار در یک کسبوکار است، زیرا خدمت به یک مشتری موجود هیچ هزینه بازاریابی ندارد، در حالی که ایجاد مشتری جدید قطعاً هزینه زیادی دارد.
2- افزایش شهرت شرکت
شهرت یک شرکت در خصوص بروز رفتار اخلاقی میتواند به ایجاد یک تصویر مثبت در بازار کمک کند که میتواند از طریق تبلیغات دهان به دهان([1]) به مشتریان جدید منتقل شود. برعکس، شهرت برای معاملات غیراخلاقی به شانس شرکت برای به دست آوردن مشتریان جدید لطمه میزند، به ویژه در این عصر شبکههای اجتماعی که مشتریان ناراضی میتوانند به سرعت اطلاعات مربوط به تجربه منفی خود را منتشر کنند.
3- نگهداشت کارکنان خوب
افراد با استعداد از همه اقشار جامعه میخواهند برای تلاش و فداکاری خود پاداش دریافت کنند. آنها به دنبال توسعه حرفهای در درون سازمان بر اساس ماهیت کاری هستند که انجام میدهند. آنها میخواهند در شرکتی باشند که تیم مدیریت در مورد فعالیتهایی مانند زمان برنامهریزی اخراج یا استخدام، حقیقت را به آنها بگویند. شرکتهایی که رفتاری منصفانه در برخورد با کارکنانشان دارند، شانس بیشتری برای نگهداشت بااستعدادترین افراد را دارند. به عنوان مثال، کارکنانی که معتقد نیستند سیستم پرداخت منصفانه است، اغلب به شغل خود متعهد نیستند.
4- محیط کاری مثبت
کارکنان از همان لحظهای که اولین مصاحبه شغلی خود را انجام میدهند، موظف به رعایت اخلاق هستند. آنها باید در مورد تواناییها و تجربیات خود صادق باشند. کارکنان اخلاقی به عنوان بازیکنان تیمی دیده میشوند. آنها روابط مثبتی با همکاران خود ایجاد میکنند. سرپرستان آنها در خصوص ارائه اطلاعات محرمانه به آنها اعتماد دارند و در نتیجه اغلب به آنها استقلال بیشتری داده میشود. کارکنانی که به سرپرستشان دروغ میگویند، شانس پیشرفتشان را در سازمان تضعیف میکنند و ممکن است در خطر اخراج قرار گیرند. یک مورد افراطی از اخلاق ضعیف، دزدی کارکنان است. در برخی صنایع، این امر میتواند هزینه زیادی برای کسبوکار داشته باشد، مانند رستورانهایی که در آن کارکنان غذا را از آشپزخانه میدزدند. یکی از استراتژیهایی که شرکتهای اخلاقی برای جلوگیری از این نوع رفتار به کار میگیرند، صرف زمان برای آموزش هر یک از اعضای سازمان در مورد رفتار مورد انتظار است.
5- اجتناب از بروز مسائل قانونی
گاهی اوقات مدیران شرکتها برای دستیابی به سود از کارهایی مانند عدم رعایت مقررات زیست محیطی یا قوانین کار، نادیده گرفتن خطرات ایمنی کارگران یا استفاده از مواد نامرغوب در محصولات خود یا کاهش مواد اولیه استفاده میکنند. با اینکه مجازاتهای چنین مواردی میتواند شدید باشد (از جمله هزینههای قانونی و جریمه یا مجازات از طریق سازمانهای دولتی) با این حال آوازه منفی میتواند باعث آسیب بلندمدت به اعتبار یک شرکت شود که پرهزینهتر از هزینههای قانونی یا جریمه است.
[1] Word-of-Mouth
رفرنس مطالب:
سرفصل دوره آموزشی رفتار اخلاقی
بخش اول: منشور اخلاقی و رفتاری
- تعریف اخلاق حرفهای
- تعریف منشور اخلاقی
- اهمیت منشور اخلاقی
- نکات کلیدی در منشور اخلاقی
- انواع منشورهای اخلاقی: 1- منشور اخلاقی مبتنی بر انطباق؛ 2- منشور اخلاقی مبتنی بر ارزش؛ 3- منشور اخلاقی برای حرفهایها
- تعریف منشور رفتاری
- شباهتها و تفاوتهای منشور اخلاقی و منشور رفتاری
- آنچه در منشور اخلاقی باید گنجانده شود: (1- محیط کار؛ 2- تعارض منافع؛ 3- حفاظت از داراییهای شرکت؛ 4- مبارزه با رشوه و فساد؛ 5- حضور و وقتشناسی؛ 6- غیبت بدون اطلاع قبلی؛ 7- آزار و اذیت جنسی؛ 8- استفاده از تلفن همراه در محیط کار؛ 9- درس کد؛ 10- اعتیاد؛ 11- دخانیات؛ 12- استفاده از اینترنت در محیط کار)
- نحوه ایجاد منشور اخلاقی: (بخش 1: شناسایی ارزشهای اصلی و اخلاق؛ بخش 2: تهیه پیشنویس منشور اخلاقی؛ بخش 3: پیادهسازی منشور اخلاقی)
- راههای تقویت منشور اخلاقی در بین کارکنان
بخش دوم: تعاریف و مفاهیم رفتار اخلاقی
- تعریف رفتار اخلاقی
- اهمیت رفتار اخلاقی
- مزایای رفتار اخلاقی در یک کسبوکار
- نمونههایی از رفتار اخلاقی
بخش سوم: تقویت رفتار اخلاقی در خود
- چگونه اخلاقی رفتار کنیم: (بخش 1: شناخت اخلاق خودتان؛بخش 2: تمرکز بر کار خود؛ بخش 3: مدیریت زمان؛ بخش 4: پرهیز از اهمالکاری؛ بخش 5: با دیگران رفتار اخلاقی داشته باشید؛ بخش 6: اجتناب از رفتارهای غیراخلاقی رایج)
بخش چهارم: ترویج رفتار اخلاقی در بین کارکنان
- نگاه مدیران به کارکنانی که رفتار اخلاقی قوی دارند، چگونه است؟
- چگونه رفتار اخلاقی را در محیط کار ترویج دهیم: (روش 1: ایجاد استانداردهای اخلاقی؛ روش 2: آموزش اخلاق در محیط کار؛ روش 3: پاداش دادن به رفتار اخلاقی؛ روش 4: مقابله با رفتار نادرست)
بخش پنجم: رفتار غیراخلاقی
- نمونههایی از رفتارهای غیراخلاقی کارکنان در محیط کار
- نمونههایی از رفتارهای غیراخلاقی کارفرمایان یا مدیران
- چگونه یک مدیر میتواند رفتارهای غیراخلاقی را کنترل کند
- چگونه مشکلات اخلاقی را حل کنیم: (روش 1: حل مشکلات اخلاقی در محیط کار به عنوان یک کارمند؛ روش 2: حل مشکلات اخلاقی در محیط کار به عنوان کارفرما یا سرپرست؛ روش 3: حل مشکلات اخلاقی مربوط به جوانترها)
بخش ششم: اخلاق مدیریتی
- مفهوم اخلاق مدیریتی
- تعریف اخلاق مدیریتی
- فعالیتهای اخلاقی مدیران
- اهمیت اخلاق مدیریتی
- انواع اخلاق مدیریتی
- رویکردهای اخلاق مدیریتی
- موانع اخلاق مدیریتی
- نمونههایی از اخلاق مدیریتی
- نقش مدیریت در ایجاد فرهنگ اخلاقی
بخش هفتم: رهبری اخلاقی
- تعریف رهبری اخلاقی
- اهمیت رهبری اخلاقی
- چگونه به یک رهبر اخلاقی تبدیل شویم
- نمونههایی از رهبری اخلاقی
بخش هشتم: پاسخ به پرسشهای اخلاق کاری در مصاحبه شغلی
چگونه به پرسشهای مصاحبه شغلی در مورد اخلاق کاری پاسخ دهید: (روش 1: پاسخ به پرسشهای مصاحبه؛ روش 2: طرح پرسشهای خود؛ روش 3: فهم اخلاق کاری خود)
یادآور میشود سرفصلهای پیشنهادی فوق برای 16ساعت آموزشی (یعنی 2 روز 8 ساعته) تدوین گردیده است و در صورتی که تعداد ساعات آموزشی کاهش یابد، مطالب مهمتر و به صورت فشرده تدریس میگردد.
منابع محتوایی دوره آموزشی رفتار اخلاقی
محتوای ارائه شده در دوره رفتار اخلاقی بر اساس کتاب زیر که توسط دکتر جواد فقیهیپور تألیف شده، ساختاربندی گردیده است:
نمونه اسلایدهای پاورپوینت دوره آموزشی رفتار اخلاقی
نمونه اسلایدهای پاورپوینت ارائه شده توسط دکتر جواد فقیهیپور در دوره آموزشی رفتار اخلاقی:
مدت زمان دوره آموزشی رفتار اخلاقی
مدت زمان پیشنهادی برای اثربخشی بیشتر این دوره آموزشی بین 1 روز (8 ساعت) تا 2 روز (16 ساعت) میباشد. هر چند با توجه به محدودیتهای سازمانی چه از لحاظ زمان و چه از لحاظ منابع مالی، میتوان این دوره آموزشی را در تعداد ساعات کمتر و به صورت فشردهتری نیز برگزار نمود.
نمونه گواهینامه پایان دوره آموزشی رفتار اخلاقی
در پایان دوره آموزشی در صورت تمایل گواهینامه پایان دوره به فراگیران اهدا میگردد که نمونهای از آن را در تصویر زیر مشاهده مینمایید.
دورههای آموزشی برگزار شده با محوریت رفتار اخلاقی
نیازسنجی آموزشی دوره
در راستای اثربخشی بیشتر این دوره آموزشی و جهت هماهنگی بیشتر در خصوص کمیت و کیفیت محتوای دوره آموزشی با توجه به تعداد و سطح فراگیران و همچنین اهداف آموزشی شرکت یا سازمان خود، میتوانید قبل از برگزاری دوره طی یک جلسه تلفنی یا آنلاین با مدرس دوره (دکتر جواد فقیهیپور) تماس داشته باشید تا نیازسنجی دقیقی صورت گرفته و بدین ترتیب اثربخشی آموزشی در سطح بسیار بالاتری تحقق یابد.
جهت تهیه کتاب، آگاهی از شرایط دورههای آموزشی و هماهنگی جلسات مشاوره
در پیامرسانهای واتساپ، تلگرام یا ایتا به شمارههای زیر پیام بگذارید.
هنوز بررسیای ثبت نشده است.