ارایه الگوی مدیریت بازنشستگی کارکنان سازمان تامین اجتماعی (مورد مطالعه: اداره کل تامین اجتماعی غرب تهران)
طراح و مجری طرح: دکتر ناهید حیدری
مشاور طرح: دکتر جواد فقیهیپور
بهمنماه 1397
چکیده
در این پژوهش، زمینه اصلی مقوله بازنشستگی کارکنان تامین اجتماعی میباشد. در این راستا یک هدف اصلی پژوهش یعنی ارایه الگوی مدیریت بازنشستگی کارکنان سازمان تامین اجتماعی و سه هدف فرعی پژوهش به صورت زیر لحاظ گردید: 1)شناسایی انتظارات کارکنان در قبل از بازنشستگی (تقریبا یک سال قبل از بازنشستگی)؛ 2)شناسایی انتظارات کارکنان در آستانه بازنشستگی (تقریبا 1 ماه قبل از بازنشستگی)؛ 3)شناسایی انتظارات کارکنان در پس از بازنشستگی (پس از جدا شدن از سازمان). جهت تحقق اهداف موصوف از روش تحقیق کیفی استفاده گردید. در پژوهش حاضر، قلمرو موضوعی در حوزه مدیریت منابع انسانی (مدیریت بازنشستگی) با تمرکز بر سازمان تامین اجتماعی، قلمرو مکانی پژوهش تمامی کارکنان اداره کل تامین اجتماعی غرب تهران و همچنین زمان انجام کار با قلمرو زمانی منطبق و در محدوده زمانی سال 1397 میباشد.
برای گردآوری دادهها، از توزیع پرسشنامه (با سوالات باز) در بین کارکنان اداره کل تامین اجتماعی غرب تهران استفاده شد. روش نمونهگیری پژوهش با استفاده از روش کوکران بود و در نهایت تعداد 550 پرسشنامه جهت تحلیل مورد بهرهبرداری قرار گرفت. دادههای گردآوری شده نیز با استفاده از روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی تکنیک گراندد تئوری و در محیط نرمافزار MAXQDA 10 تجزیه و تحلیل شدند.
توزیع مشارکتکنندگان در شعب مختلف اداره کل تامین اجتماعی غرب تهران نشان میدهد که شعب ۱۰، ۷ و ۱ دارای مشارکت بسیار بالا و شعب ۳۳ و ۲ دارای مشارکت بسیار پایین در انجام پژوهش حاضر بودند. توزیع کدهای احصا شده در شعب مختلف اداره کل تامین اجتماعی غرب تهران نشان میدهد که شعب 1، 11 و 7 مشارکتی با محتوای بسیار بالا و همچنین شعب 18، 2 و 33 و کانون بازنشستگان مشارکتی با محتوای بسیار پایین داشتهاند.
نتایج تحلیل دادهها نشان میدهد که 6/66 درصد مشارکتکنندگان رضایت خود را بین 1 تا 5 یعنی متوسط به پایین و 4/33 مشارکتکنندگان رضایت خود را بین 6 تا 10 یعنی متوسط به بالا اعلام داشتهاند. از منظری دیگر 6/45 مشارکتکنندگان رضایت خود را بین 4 تا 6 یعنی متوسط اعلام نمودهاند. شایان ذکر است که بیشترین فراوانی (۲۲٫۸ درصد) نیز مربوط به عدد 5 میباشد.
در خصوص انتظارات کارکنان در قبل از بازنشستگی (تقریبا یک سال قبل از بازنشستگی) تعداد 1026 کد اولیه و 8 کد محوری مشتمل بر موارد زیر احصا گردید: 1)انتظارات اداری: ادامه همکاری با سازمان؛ ابلاغ بهموقع حکم بازنشستگی؛ آگاهسازی شرایط بازنشستگی؛ بازنشستگی پیش از موعد؛ پیشبینی جایگزین؛ جمعآوری سوابق کاری؛ رسیدگی به مشکلات؛ عدم جابجایی اجباری؛ موافقت با جابجایی درخواستی. 2)انتظارات آموزشی: خدمات آموزشی. 3)انتظارات رفاهی: خدمات رفاهی. 4)انتظارات سلامتی: ورزشی و سلامتی. 5)انتظارات روانشناختی: احترام به کارکنان پیشکسوت؛ آمادهسازی برای بازنشستگی؛ محیط کار بانشاط. 6)انتظارات شغلی: اعطای مرخصی؛ کاهش ساعت کار؛ کاهش حجم کار. 7)انتظارات مالی: ارتقای جایگاه سازمانی؛ اعطای وام؛ افزایش حقوق و مزایا؛ پرداخت بهموقع حقوق و مزایا؛ استخدام فرزند؛ شفافیت حقوق و مزایا؛ وضعیت مسکن؛ وضعیت معیشت. 8) انتظارات دانشی: ارتقای جایگاه سازمانی؛ استفاده از تجربیات سازمانی؛ اعطای جایگاه مشاوره؛ جانشینپروری؛ مستندسازی تجربیات. ضمناً در این مرحله انتظارات اداری، مالی و دانشی دارای بیشترین اهمیت و انتظارات سلامتی و آموزشی دارای کمترین اهمیت از نظر مشارکتکنندگان بودند.
در خصوص انتظارات کارکنان در آستانه بازنشستگی (تقریبا 1 ماه قبل از بازنشستگی) تعداد 746 کد اولیه و 6 کد محوری مشتمل بر موارد زیر احصا گردید: 1)انتظارات اداری: معرفی کانون بازنشستگان؛ پیشبینی جایگزین؛ تکمیل نهایی پرونده بازنشستگی؛ شفافیت اطلاعاتی اداری؛ ابلاغ بهموقع حکم بازنشستگی. 2)انتظارات رفاهی: خدمات رفاهی. 3)انتظارات روانشناختی: آماده کردن فرد برای بازنشستگی؛ ایجاد احساس باارزش بودن؛ حمایت سازمانی؛ تکریم کارکنان؛ محیط کار بانشاط. 4)انتظارات شغلی: اعطای مرخصی؛ حداقل حجم کار؛ حداقل ساعت کاری. 5)انتظارات مالی: استخدام فرزندان؛ اعطای وام؛ پرداخت بهموقع مزایا؛ حقوق و مزایای کامل. 6)انتظارات دانشی: استفاده از تجربیات سازمانی؛ جانشینپروری؛ مستندسازی تجربیات. ضمناً در این مرحله انتظارات اداری، روانشناختی و مالی دارای بیشترین اهمیت و انتظارات دانشی و رفاهی دارای کمترین اهمیت از نظر مشارکتکنندگان بودند.
در خصوص انتظارات کارکنان در پس از بازنشستگی (پس از جدا شدن از سازمان) تعداد 777 کد اولیه و 6 کد محوری مشتمل بر موارد زیر احصا گردید: 1)انتظارات آموزشی: خدمات آموزشی. 2)انتظارات درمانی: خدمات بیمهای و درمانی. 3)انتظارات رفاهی: اثربخشی کانون بازنشستگی؛ خدمات رفاهی. 4)انتظارات روانشناختی: ارائه خدمات محترمانه؛ تداوم ارتباط سازمان با بازنشستگان. 5)انتظارات مالی: استخدام فرزندان؛ شفافیت اطلاعاتی مالی؛ اعطای وام؛ پرداخت بهموقع حقوق و مزایا؛ مزایای پس از بازنشستگی؛ معیشت بازنشستگان. 6)انتظارات دانشی: استفاده از تجربیات بازنشستگان؛ بکارگیری پس از بازنشستگی. ضمناً در این مرحله انتظارات رفاهی، روانشناختی و مالی دارای بیشترین اهمیت و انتظارات آموزشی دارای کمترین اهمیت از نظر مشارکتکنندگان بودند.
به طور کلی در این پژوهش در مجموع تعداد 2549 کد اولیه مورد بازنگری قرار گرفت. در مرحله اول یعنی مرحله قبل از بازنشستگی تعداد 8 کد محوری (مشتمل بر انتظارات اداری؛ انتظارات آموزشی؛ انتظارات رفاهی؛ انتظارات سلامتی؛ انتظارات روانشناختی؛ انتظارات شغلی؛ انتظارات مالی و انتظارات دانشی)، در مرحله دوم یعنی مرحله در آستانه بازنشستگی تعداد 6 کد محوری (مشتمل بر انتظارات اداری؛ انتظارات رفاهی؛ انتظارات روانشناختی؛ انتظارات شغلی؛ انتظارات مالی و انتظارات دانشی) و در نهایت در مرحله سوم یعنی مرحله پس از بازنشستگی نیز تعداد 6 کد محوری (مشتمل بر انتظارات آموزشی؛ انتظارات درمانی؛ انتظارات دانشی؛ انتظارات رفاهی؛ انتظارات روانشناختی و انتظارات مالی) احصا گردید. همچنین در مجموع تعداد 217 شاخص از متن جملات مشارکتکنندگان استخراج گردید که تعداد 97 شاخص مربوط به مرحله اول، تعداد 56 شاخص مربوط به مرحله دوم و تعداد 64 شاخص نیز مربوط به مرحله سوم بود.
بر اساس نتایج پژوهش، کارکنان در مرحله اول و دوم بازنشستگی بیشتر بر انتظارات اداری و مالی تمرکز داشتند و این در حالیست که در مرحله سوم بیشتر بر انتظارات رفاهی و روانشناختی تاکید داشتند. به عبارتی کارکنان در قبل و همچنین آستانه بازنشستگی بیشتر دغدغه اقدامات اداری صدور حکم بازنشستگی دارند لیکن پس از آن (مرحله سوم) بیشتر نیاز به تفریح و همچنین احترام از سوی سازمان و کارکنان قبلی را دارند. شایان ذکر است که کارکنان در طول خدمت 30 ساله خود امکان استفاده از خدمات رفاهی را دارند لیکن به دلیل مشغله بالای شغلی، وقت استفاده از خدمات رفاهی سازمان را ندارند لیکن در پس از بازنشستگی به دلیل فراغت خاطر و وجود اوقات فراغت، وقت استفاده از خدمات رفاهی سازمان را دارند ولی متاسفانه دیگر امکان استفاده وجود ندارد.
واژگان کلیدی
مدیریت بازنشستگی کارکنان، انتظارات کارکنان در قبل از بازنشستگی، انتظارات کارکنان در آستانه بازنشستگی، انتظارات کارکنان در پس از بازنشستگی، سازمان تامین اجتماعی
فصل پنجم طرح پژوهشی
5-1- مقدمه
در این بخش از پژوهش به جمعبندی مطالب ارایه شده در فصل قبلی میپردازیم. همانطور که در فصل چهارم اشاره گردید، در این پژوهش انتظارات کارکنان سازمانی سازمان تامین اجتماعی در خصوص بازنشستگی مورد بررسی قرار گرفت.
5-2- توزیع مشارکتکنندگان در شعب مختلف
توزیع مشارکتکنندگان در شعب مختلف اداره کل تامین اجتماعی غرب تهران نشان میدهد که شعب ۱۰، ۷ و ۱ دارای مشارکت بسیار بالا و شعب ۳۳ و ۲ دارای مشارکت بسیار پایین در انجام پژوهش حاضر بودند.
جدول شماره 5-1: توزیع مشارکتکنندگان در شعب مختلف
مشارکت بسیار بالا | مشارکت بالا | مشارکت متوسط | مشارکت پایین | مشارکت بسیار پایین |
شعبه ۱۰ شعبه ۷ شعبه ۱ | شعبه ۱۴ شعبه ۱۱ شعبه ۲۶ شعبه ۲۸ | کانون بازنشستگان شعبه ۱۵ شعبه ۱۷ شعبه ۶ | شعبه ۱۳ شعبه ۱۸ شعبه ۲۵ | شعبه ۳۳ شعبه ۲ |
5-3- توزیع کدهای احصا شده در شعب مختلف
توزیع کدهای احصا شده در شعب مختلف اداره کل تامین اجتماعی غرب تهران نشان میدهد که شعب 1، 11 و 7 مشارکتی با محتوای بسیار بالا و همچنین شعب 18، 2 و 33 و کانون بازنشستگان مشارکتی با محتوای بسیار پایین داشتهاند.
جدول شماره 5-2: توزیع کدهای احصا شده در شعب مختلف
محتوای بسیار بالا | محتوای بالا | محتوای متوسط | محتوای پایین | محتوای بسیار پایین |
شعبه 1 شعبه 11 شعبه 7 | شعبه 14 شعبه 28 شعبه 10 | شعبه 13 شعبه 26 شعبه 15 | شعبه 17 شعبه 6 شعبه 25 | شعبه 18 کانون بازنشستگان شعبه 2 شعبه 33 |
5-4- رضایت کارکنان در خصوص بازنشستگی
نتایج تحلیل دادهها نشان میدهد که 6/66 درصد مشارکتکنندگان رضایت خود را بین 1 تا 5 یعنی متوسط به پایین و 4/33 مشارکتکنندگان رضایت خود را بین 6 تا 10 یعنی متوسط به بالا اعلام داشتهاند. از منظری دیگر 6/45 مشارکتکنندگان رضایت خود را بین 4 تا 6 یعنی متوسط اعلام نمودهاند. شایان ذکر است که بیشترین فراوانی (۲۲٫۸ درصد) نیز مربوط به عدد 5 میباشد.
5-5- انتظارات کارکنان در مرحله اول؛ قبل از بازنشستگی (تقریبا یک سال قبل از بازنشستگی)
در خصوص انتظارات کارکنان در قبل از بازنشستگی (تقریبا یک سال قبل از بازنشستگی) تعداد 1026 کد اولیه و 8 کد محوری مشتمل بر موارد زیر احصا گردید:
- انتظارات اداری: ادامه همکاری با سازمان؛ ابلاغ بهموقع حکم بازنشستگی؛ آگاهسازی شرایط بازنشستگی؛ بازنشستگی پیش از موعد؛ پیشبینی جایگزین؛ جمعآوری سوابق کاری؛ رسیدگی به مشکلات؛ عدم جابجایی اجباری؛ موافقت با جابجایی درخواستی.
- انتظارات آموزشی: خدمات آموزشی.
- انتظارات رفاهی: خدمات رفاهی.
- انتظارات سلامتی: ورزشی و سلامتی.
- انتظارات روانشناختی: احترام به کارکنان پیشکسوت؛ آمادهسازی برای بازنشستگی؛ محیط کار بانشاط.
- انتظارات شغلی: اعطای مرخصی؛ کاهش ساعت کار؛ کاهش حجم کار.
- انتظارات مالی: ارتقای جایگاه سازمانی؛ اعطای وام؛ افزایش حقوق و مزایا؛ پرداخت بهموقع حقوق و مزایا؛ استخدام فرزند؛ شفافیت حقوق و مزایا؛ وضعیت مسکن؛ وضعیت معیشت.
- انتظارات دانشی: ارتقای جایگاه سازمانی؛ استفاده از تجربیات سازمانی؛ اعطای جایگاه مشاوره؛ جانشینپروری؛ مستندسازی تجربیات.
ضمناً ترتیب اهمیت کدهای احصا شده در این مرحله به ترتیب زیر میباشد:
- انتظارات اداری: 311 فراوانی؛
- انتظارات مالی: 279 فراوانی؛
- انتظارات دانشی: 188 فراوانی؛
- انتظارات شغلی: 102 فراوانی؛
- انتظارات روانشناختی: 80 فراوانی؛
- انتظارات رفاهی: 46 فراوانی؛
- انتظارات سلامتی: 10 فراوانی؛
- انتظارات آموزشی: 10 فراوانی.
همانطور که مشاهده میگردد در این مرحله انتظارات اداری، مالی و دانشی دارای بیشترین اهمیت و انتظارات سلامتی و آموزشی دارای کمترین اهمیت از نظر مشارکتکنندگان بودند. در جدول شماره 5-3 و نگاره شماره 5-1 جزئیات کدگذاری گزینشی دادههای مرحله اول ارایه گردیده است.
جدول شماره 5-3: کدگذاری گزینشی دادههای مرحله اول
متغیر | بُعد | مولفه | شاخص |
انتظارات اداری | حکم بازنشستگی | آگاهسازی شرایط بازنشستگی | 1) اعلام فلوچارت نحوه بازنشستگی یا ابقا مبتنی بر جدیدترین بخشنامههای بازنشستگی 2) اعلام میزان و چگونگی دریافت حقوق و مزایای بازنشستگی 3) ارایه آگاهی در خصوص خدمات ارایه شده به کارکنان بازنشسته |
جمعآوری سوابق کاری | 4) تجمیع سیستمی سوابق کاری کارکنان از شعبات مختلف 5) جمعآوری سوابق غیرسازمانی کارکنان[1] | ||
ابلاغ بهموقع حکم بازنشستگی | 6) صدور پیشنویس حکم بازنشستگی از سوی ستاد 7) افزایش آمادگی مواجهشدن با بازنشستگی 8) امکان برنامهریزی زندگی شخصی و کاری 9) فرصت جهت جمعآوری سوابق شغلی | ||
همکاری با سازمان | بازنشستگی پیش از موعد | 10) اعطای سابقه ارفاقی برای کارکنان خانم 11) اعطای سابقه ارفاقی برای مشاغل سخت 12) اعطای سابقه ارفاقی برای کارکنان بالای 25 سال 13) موافقت با بازنشستگی پیش از موعد کارکنان متقاضی | |
ادامه همکاری با سازمان | 14) استفاده از کارکنان متخصص بازنشسته[2] 15) امکان ابقا کارکنان در آستانه بازنشستگی | ||
جابجایی محل کار | عدم جابجایی اجباری[3] | 16) به دلیل تجمیع سوابق بازنشستگی 17) به دلیل جلوگیری از جابجایی صورتحسابها 18) به دلیل جلوگیری از مشکلات مفاصا حساب 19) به دلیل جلوگیری از بروز تنش جهت شناخت همکاران جدید 20) به دلیل جلوگیری از بروز مشکلات محاسبه دستمزد | |
موافقت با جابجایی درخواستی | 21) به دلیل ارتقا به سمت بالاتر 22) به دلیل نزدیکی به محل سکونت | ||
پیشبینی جایگزین شغلی | 23) جهت جلوگیری از اختلال در فرایندهای سازمانی 24) جهت اقدامات موثر جانشینپروری (انتقال تجربه) 25) ایجاد حس آرامش در فرد به هنگام بازنشستگی | ||
انتظارات آموزشی | خدمات آموزشی | 26) آموزش آمادگی دوران بازنشستگی 27) آموزش استفاده از اوقات بازنشستگی | |
انتظارات رفاهی | خدمات رفاهی | 28) ایجاد تسهیلات رفاهی (مراکز تفریحی) 29) ایجاد تسهیلات رفاهی (سفرهای زیارتی و سیاحتی) 30) ایجاد تسهیلات رفاهی (سفرهای گروهی با همکاران) 31) افزایش مسابقات مذهبی، علمی، فرهنگی در سازمان | |
انتظارات سلامتی | ورزشی و سلامتی | 32) ایجاد باشگاه ورزشی اختصاصی بازنشستگان 33) ایجاد مرکز پزشکی اختصاصی بازنشستگان 34) انجام آزمایشات پاراکلینیکی | |
انتظارات روانشناختی | آمادهسازی برای بازنشستگی | 35) برگزاری دورههای آموزشی آمادگی دوران بازنشستگی 36) اعزام به سفرهای زیارتی و سیاحتی 37) کاهش حجم کار و تنش محیط کار | |
محیط کار بانشاط | 38) ایجاد محیط کاری مفرح و شاد 39) کاهش استرس کاری و افزایش آرامش کاری | ||
احترام به کارکنان پیشکسوت | 40) تخصیص پست سازمانی متناسب به لحاظ شان سازمانی 41) کاهش حجم کار 42) امکان آموزش به کارکنان کم سابقه 43) تأمین انتظارات معقول کارکنان باسابقه 44) احترام به تجربیات کارکنان باسابقه | ||
انتظارات شغلی | اعطای مرخصی | 45) مساعدت در خصوص مرخصی استحقاقی 46) مساعدت در خصوص مرخصی استعلاجی 47) اعطای مرخصی تشویقی | |
کاهش ساعت کار | 48) آمادهسازی ذهنی دوران بازنشستگی 49) پایین بودن نیروی بدنی فرد 50) ایجاد آرامش و احساس مطلوبتر در زمان بازنشستگی | ||
کاهش حجم کار | 51) کاهش مراجعین 52) بازنشستگی مرحلهای (تدریجی یا گام به گام) 53) انتقال از سیستم اجرایی به سیستم ستادی 54) کاهش وظایف محوله 55) کم شدن استرس کاری 56) آمادگی لازم برای زمان بازنشستگی 57) حفظ عزت و احترام کارکنان باسابقه 58) استفاده از تجربیات کارکنان باسابقه جهت آموزش | ||
انتظارات مالی | حقوق و مزایا | ارتقای جایگاه سازمانی | 59) ارتقای جایگاه سازمانی به منظور افزایش حقوق و مزایا |
شفافیت حقوق و مزایا | 60) شفافسازی و آگاهسازی در خصوص نحوه محاسبات | ||
افزایش حقوق و مزایا | 61) اعمال ضرایب ویژه برای افراد بالای 25 سال سابقه 62) پرداخت حقوق بدون کسر حق بیمه 63) اعطای سهام کارگزاریها 64) اعطای مزایای ارفاقی و تشویقی 65) پرهیز از کسر ساعات اضافهکاری و… 66) محاسبه یک سال آخر[4] جهت میانگین دستمزد 67) تخصیص رتبه و سمتهای شناور در سال آخر 68) پرداخت حقالعمل سقف 69) تخصیص سنوات کارکنان به صورت ذخیره سنواتی[5] 70) اختصاص پاداش تولد در 50 سالگی 71) تطبیق مدرک تحصیلی کارکنان | ||
پرداخت بهموقع حقوق و مزایا | 72) اقدامات موثر جهت پرداخت بهموقع حقوق و مزایا 73) اقدامات موثر جهت پرداخت بهموقع پرداخت معوقات 74) اقدامات موثر جهت پرداخت بهموقع سنوات بازنشستگی 75) اقدامات موثر جهت پرداخت بهموقع مرخصیهای استحقاقی ذخیرهشده | ||
معیشت | وضعیت مسکن | 76) اقدامات موثر در خصوص تأمین مسکن کارکنان | |
وضعیت معیشت | 77) اقدامات موثر در خصوص تأمین معیشت کارکنان | ||
استخدام فرزند | 78) تخصیص سهمیه استخدام فرزند کارکنان | ||
اعطای وام | 79) وام کارگشایی 80) وام اضطراری 81) وام مسکن 82) وام ازدواج فرزند | ||
انتظارات دانشی | ارتقای جایگاه سازمانی | 83) ارتقای جایگاه سازمانی به منظور انتقال تجربیات | |
استفاده از تجربیات سازمانی | 84) آموزش به کارکنان کم سابقه و جدیدالاستخدام 85) استفاده از تجربیات سازمانی در جلسات شورای اداری 86) ایجاد اندیشکده، انجمنها و تشکلهای سازمانی 87) استفاده به عنوان منتور و کوچ افراد کمتجربه 88) بازنگری طرحها، بخشنامهها و دستورالعملهای سازمانی 89) برگزاری نشستهای موثر جهت استفاده از تجربیات | ||
اعطای جایگاه مشاوره | 90) استفاده در سمتهای مشاورهای | ||
جانشینپروری | 91) انتقال تجربیات به همکاران کم سابقه | ||
مستندسازی تجربیات | 92) ارایه گزارش کاری 30 سال خدمت[6] 93) تشکیل کارگروهی جهت مستندسازی دانش سازمانی | ||
5-6- انتظارات کارکنان در مرحله دوم؛ در آستانه بازنشستگی (تقریبا 1 ماه قبل از بازنشستگی)
در خصوص انتظارات کارکنان در آستانه بازنشستگی (تقریبا 1 ماه قبل از بازنشستگی) تعداد 746 کد اولیه و 6 کد محوری مشتمل بر موارد زیر احصا گردید:
- انتظارات اداری: معرفی کانون بازنشستگان؛ پیشبینی جایگزین؛ تکمیل نهایی پرونده بازنشستگی؛ شفافیت اطلاعاتی اداری؛ ابلاغ بهموقع حکم بازنشستگی.
- انتظارات رفاهی: خدمات رفاهی.
- انتظارات روانشناختی: آماده کردن فرد برای بازنشستگی؛ ایجاد احساس باارزش بودن؛ حمایت سازمانی؛ تکریم کارکنان؛ محیط کار بانشاط.
- انتظارات شغلی: اعطای مرخصی؛ حداقل حجم کار؛ حداقل ساعت کاری.
- انتظارات مالی: استخدام فرزندان؛ اعطای وام؛ پرداخت بهموقع مزایا؛ حقوق و مزایای کامل.
- انتظارات دانشی: استفاده از تجربیات سازمانی؛ جانشینپروری؛ مستندسازی تجربیات.
ترتیب اهمیت کدهای احصا شده در این مرحله به ترتیب زیر میباشد:
- انتظارات اداری: 244 فراوانی؛
- انتظارات روانشناختی: 200 فراوانی؛
- انتظارات مالی: 151 فراوانی؛
- انتظارات شغلی: 61 فراوانی؛
- انتظارات دانشی: 48 فراوانی؛
- انتظارات رفاهی: 42 فراوانی.
همانطور که مشاهده میگردد در این مرحله انتظارات اداری، روانشناختی و مالی دارای بیشترین اهمیت و انتظارات دانشی و رفاهی دارای کمترین اهمیت از نظر مشارکتکنندگان بودند. در جدول شماره 5-4 و نگاره شماره 5-2 جزئیات کدگذاری گزینشی دادههای مرحله دوم ارایه گردیده است.
جدول شماره 5-4: کدگذاری گزینشی دادههای مرحله دوم
متغیر | بُعد | مولفه | شاخص |
انتظارات اداری | حکم بازنشستگی | تکمیل نهایی پرونده بازنشستگی | 1) جمعآوری سوابق و تطبیق با سنوات بیمه شده 2) آمادهسازی پرونده جهت صدور حکم بازنشستگی 3) همکاری واحدهای مختلف سازمان جهت تسریع در بازنشستگی |
شفافیت اطلاعاتی اداری | 4) آگاهسازی در مورد چگونگی محاسبات میزان دریافتی سنوات 5) آگاهسازی در مورد زمان دریافت پرداختیها 6) آگاهسازی در مورد زمان دریافت حکم بازنشستگی 7) اعلام مانده حسابها، وامها و میزان حدودی مستمری | ||
ابلاغ بهموقع حکم | 8) اعلام بهموقع زمان دقیق بازنشستگی به فرد | ||
معرفی کانون بازنشستگان | 9) آشنا کردن افراد با فعالیتها و خدمات کانون بازنشستگان | ||
پیشبینی جایگزین | 10) امکان آموزش فرد جایگزین (جانشینپروری) 11) جلوگیری از خالی ماندن پُست 12) جلوگیری از تحمیل فشار کاری بر سایر کارکنان 13) آرامش خاطر فرد بازنشسته 14) جلوگیری از سردرگمی ارباب رجوع | ||
انتظارات رفاهی | خدمات رفاهی | 15) مأموریتهای تفریحی 16) بازدید از اماکن تاریخی 17) اعزام به مسافرت تفریحی/ زیارتی به همراه خانواده | |
انتظارات روانشناختی | احساسی | آماده کردن فرد برای بازنشستگی | 18) آماده نمودن روحی و روانی فرد جهت بازنشستگی |
ایجاد احساس باارزش بودن | 19) ایجاد احساس گرانبها بودن تجربیات فرد 20) برخورد محترمانه با فرد | ||
رفتاری | حمایت سازمانی | 21) همکاری با فرد جهت انتقال امور محوله 22) همکاری با فرد جهت انجام امور بازنشستگی | |
تکریم کارکنان | 23) تقدیر، تشکر و قدردانی مالی و غیرمالی از زحمات فرد 24) مراسم تودیع و قدردانی از فرد به همراه اعضای خانواده | ||
محیطی | محیط کار بانشاط | 25) ایجاد محیطی دوستانه و بدون استرس 26) ایجاد آرامش خاطر و روحیه مناسب برای فرد 27) ایجاد خاطره خوش در هنگام ترک سازمان | |
انتظارات شغلی | اعطای مرخصی | 28) مساعدت در خصوص مرخصی استحقاقی باقی مانده 29) اعطای مرخصی تشویقی | |
حداقل حجم کار | 30) فرصت تحویل کلیه امور واگذار شده قبلی به فرد جایگزین 31) امکان حضور فیزیکی فرد به صورت اختیاری 32) فرصت استفاده از مرخصی 33) استفاده از تجربیات کارکنان باسابقه جهت آموزش 34) فرصت پیگیری امور مرتبط با بازنشستگی 35) آمادگی لازم برای زمان بازنشستگی | ||
حداقل ساعت کاری | 36) آمادهسازی دوران بازنشستگی | ||
انتظارات مالی | حقوق و مزایای | پرداخت بهموقع مزایا | 37) پرداخت بهموقع حقوق و مزایا 38) پرداخت بهموقع پرداخت معوقات 39) پرداخت بهموقع سنوات بازنشستگی 40) پرداخت بهموقع مرخصیهای استحقاقی ذخیرهشده |
حقوق و مزایای کامل | 41) پرداخت کامل اضافهکاری و تشویقی 42) پرداخت کامل سنوات و حقوق و مزایا 43) واگذاری بن کارت | ||
استخدام فرزندان | 44) تخصیص سهمیه استخدام فرزند کارکنان | ||
اعطای وام | 45) وام کارگشایی 46) وام اضطراری 47) وام مسکن 48) وام ازدواج فرزند | ||
انتظارات دانشی | استفاده از تجربیات سازمانی | 49) عضویت و فعالیت در اتاق فکر سازمان 50) عضویت در کارگروههای تخصصی و مشاورهای سازمان 51) آموزش کارکنان کمسابقه و جدیدالاستخدام 52) مشارکت فرد در جلسات درون سازمانی 53) بهرهبرداری از تجربیات فرد در قالب کارگاههای آموزشی | |
جانشینپروری | 54) انتقال تجربیات به همکاران کم سابقه | ||
مستندسازی تجربیات | 55) مستند کردن تجربیات فرد بهصورت جزوه، کتاب، مقاله و… 56) تهیه بانک اطلاعاتی از تجارب فرد | ||
5-7- انتظارات کارکنان در مرحله سوم؛ پس از بازنشستگی (پس از جدا شدن از سازمان)
در خصوص انتظارات کارکنان در پس از بازنشستگی (پس از جدا شدن از سازمان) تعداد 777 کد اولیه و 6 کد محوری مشتمل بر موارد زیر احصا گردید:
- انتظارات آموزشی: خدمات آموزشی.
- انتظارات درمانی: خدمات بیمهای و درمانی.
- انتظارات رفاهی: اثربخشی کانون بازنشستگی؛ خدمات رفاهی.
- انتظارات روانشناختی: ارائه خدمات محترمانه؛ تداوم ارتباط سازمان با بازنشستگان.
- انتظارات مالی: استخدام فرزندان؛ شفافیت اطلاعاتی مالی؛ اعطای وام؛ پرداخت بهموقع حقوق و مزایا؛ مزایای پس از بازنشستگی؛ معیشت بازنشستگان.
- انتظارات دانشی: استفاده از تجربیات بازنشستگان؛ بکارگیری پس از بازنشستگی.
ترتیب اهمیت کدهای احصا شده در این مرحله به ترتیب زیر میباشد:
- انتظارات رفاهی: 229 فراوانی.
- انتظارات روانشناختی: 222 فراوانی؛
- انتظارات مالی: 139 فراوانی؛
- انتظارات دانشی: 109 فراوانی؛
- انتظارات درمانی: 64 فراوانی؛
- انتظارات آموزشی: 14 فراوانی.
همانطور که مشاهده میگردد در این مرحله انتظارات رفاهی، روانشناختی و مالی دارای بیشترین اهمیت و انتظارات آموزشی دارای کمترین اهمیت از نظر مشارکتکنندگان بودند. در جدول شماره 5-5 و نگاره شماره 5-3 جزئیات کدگذاری گزینشی دادههای مرحله دوم ارایه گردیده است.
جدول شماره 5-5: کدگذاری گزینشی دادههای مرحله سوم
متغیر | بُعد | مولفه | شاخص |
انتظارات مالی | حقوق و مزایا | شفافیت اطلاعاتی مالی | 1) اطلاعرسانی دقیق در مورد پرداختها 2) اطلاعرسانی دقیق بخشنامههای جدید حقوقی |
پرداخت بهموقع حقوق و مزایا | 3) پرداخت بهموقع حقوق بازنشستگی 4) پرداخت بهموقع مزایای بازنشستگی | ||
مزایای پس از بازنشستگی | 5) ادامه پرداخت مزایای کارکنان بعد از بازنشسته شدن 6) تهیه بستههای حمایتی در قالب سبد کالا 7) برخورداری از مزایای حق سفر در پس از بازنشستگی 8) پرداخت مزایایی بهعنوان حق بازنشستگی | ||
معیشت | استخدام فرزندان | 9) تخصیص سهمیه استخدام فرزند کارکنان | |
اعطای وام | 10) وام کارگشایی 11) وام اضطراری 12) وام هزینه درمانی 13) وام هزینه تعمیر منزل 14) وام ازدواج فرزند | ||
معیشت بازنشستگان | 15) افزایش میزان حقوق با توجه به تورم کشور | ||
انتظارات آموزشی | خدمات آموزشی | 16) برگزاری کلاسهای متنوع | |
انتظارات درمانی | خدمات بیمهای و درمانی | 17) ایجاد مراکز درمانی ویژه کارکنان بازنشسته 18) ارائه خدمات پزشکی و غیرپزشکی مناسب 19) ارائه بیمه تکمیلی مناسب 20) تکریم کارکنان بازنشسته در مراکز درمانی سازمان 21) ارائه معاینات ادواری برای کارکنان بازنشسته (چکاپ) 22) ارایه مساعدت به بیماران صعبالعلاج | |
انتظارات دانشی | استفاده از تجربیات بازنشستگان | 23) برگزاری جلسات ماهانه جهت استفاده از تجربیات 24) مشارکت در برنامههای اتاق فکر 25) مشارکت در تصمیمات کارساز 26) مشارکت در برگزاری کلاسهای آموزشی 27) مشارکت در نشستهای هماندیشی، جلسات و سمینارها 28) مشارکت در کارگروههای مشاورهای 29) بکارگیری بازنشستگان خبره و ممتاز بهعنوان مشاور 30) نظرخواهی جهت بهبود قوانین و مقررات سازمانی 31) ایجاد مراکز یا دانشگاه جهت بهرهبرداری از دانش و تجربیات | |
بکارگیری پس از بازنشستگی | 32) همکاری در قسمتهای برنامهریزی و کارهای تخصصی 33) همکاری به عنوان کارشناس بیمهای 34) همکاری به عنوان مشاوره و آگهیدهنده به ارباب رجوعها 35) همکاری در وصول مطالبات معوقه سازمان 36) همکاری در کارگزاریها 37) همکاری به عنوان نماینده سازمان در مراجعه به مراجع دادگاههای اداره کار هیأت تشخیص و هیئت حل اختلاف؛ دیوان عدالت 38) همکاری جهت انجام بازرسی تحقیقها؛ بازرسی کارگاهی؛ بازرسیهای فنی؛ حسابرسی کارگاهها | ||
انتظارات رفاهی | اثربخشی کانون بازنشستگی | 39) افزایش فعالیتهای کانون بازنشستگی 40) طراحی برنامههای گروهی بین افراد بازنشسته | |
خدمات رفاهی | 41) استفاده از مراکز رفاهی سازمان 42) ایجاد سفرهای شاد و مفرح با هزینه کم 43) برنامههای تفریحی ورزشی 44) ارایه کارتهای منزلت 45) تشکیل گروهها و انجمنهای بازنشستگی 46) ارایه برنامههای فرهنگی 47) ارائه تخفیفات ویژه مثل بلیتهای سینما و… 48) برگزاری دورهمیها بین بازنشستگان 49) ایجاد باشگاه ورزشی ویژه بازنشستگان 50) ایجاد فضای مطلوب جهت گذراندن اوقات فراغت 51) استفاده از خدمات مسافرتی به صورت اقساطی | ||
انتظارات روانشناختی | ارائه خدمات محترمانه | 52) ارائه خدمات الکترونیکی به بازنشستگان 53) سرعت پاسخگویی در ارائه خدمات در شعب 54) احترام و خوشرویی در ارائه خدمات در شعب[7] 55) تخصیص شعبه ویژه بازنشستگان جهت ارائه خدمات | |
تداوم ارتباط سازمان با بازنشستگان | 56) ایجاد کانال ارتباطی بازنشسته با محل کار نظیر ایجاد یک حساب کاربری در یک سیستم جامع مختص ارتباط سازمان با بازنشستگان یا از طریق پیامک[8] و یا ایجاد وبسایت بازنشستگان 57) ایجاد ارتباط به دلیل جلوگیری از فراموشی و افسردگی فرد بازنشسته 58) تعیین فردی جهت پیگیری احوال و وضعیت افراد بازنشسته 59) برقراری تعامل و ملاقات بازنشستگان و همکاران شاغل قدیم در یک نشست دوستانه یا تور مسافرتی (حداقل هر سال یکبار) 60) برگزاری مراسمات تجلیل از بازنشستگان[9] در روز تأمین اجتماعی و یا روز بازنشسته 61) فراخوان مشارکت در نظرسنجیها و اعلام نظرات مفید و اهدای جوایز 62) برگزاری گردهمایی و دورهمیها بین بازنشستگان 63) دعوت از بازنشستگان در مراسم تودیع فرد در آستانه بازنشستگی 64) برگزاری نشستهای صمیمانه بین افراد بازنشسته | ||
5-8- جمعبندی فصل
به طور کلی در این گام از پژوهش در مجموع تعداد 2549 کد اولیه مورد بازنگری قرار گرفت. در مرحله اول یعنی مرحله قبل از بازنشستگی تعداد 8 کد محوری (مشتمل بر انتظارات اداری؛ انتظارات آموزشی؛ انتظارات رفاهی؛ انتظارات سلامتی؛ انتظارات روانشناختی؛ انتظارات شغلی؛ انتظارات مالی و انتظارات دانشی)، در مرحله دوم یعنی مرحله در آستانه بازنشستگی تعداد 6 کد محوری (مشتمل بر انتظارات اداری؛ انتظارات رفاهی؛ انتظارات روانشناختی؛ انتظارات شغلی؛ انتظارات مالی و انتظارات دانشی) و در نهایت در مرحله سوم یعنی مرحله پس از بازنشستگی نیز تعداد 6 کد محوری (مشتمل بر انتظارات آموزشی؛ انتظارات درمانی؛ انتظارات دانشی؛ انتظارات رفاهی؛ انتظارات روانشناختی و انتظارات مالی) احصا گردید. همچنین در این گام نیز در مجموع تعداد 217 شاخص از متن جملات مشارکتکنندگان استخراج گردید که تعداد 97 شاخص مربوط به مرحله اول، تعداد 56 شاخص مربوط به مرحله دوم و تعداد 64 شاخص نیز مربوط به مرحله سوم بود. ضمناً در جدول شماره 5-6 اهمیت متغیرهای احصا شده به تفکیک هر مرحله ارایه شده است.
جدول شماره 5-6: اهمیت متغیرهای احصا شده به تفکیک هر مرحله
مرحله اول؛ قبل از بازنشستگی | مرحله دوم؛ در آستانه بازنشستگی | مرحله سوم؛ پس از بازنشستگی |
انتظارات اداری انتظارات مالی انتظارات دانشی انتظارات شغلی انتظارات روانشناختی انتظارات رفاهی انتظارات سلامتی انتظارات آموزشی | انتظارات اداری انتظارات روانشناختی انتظارات مالی انتظارات شغلی انتظارات دانشی انتظارات رفاهی | انتظارات رفاهی انتظارات روانشناختی انتظارات مالی انتظارات دانشی انتظارات درمانی انتظارات آموزشی |
همانگونه که در جدول فوق مشاهده میگردد کارکنان در مرحله اول و دوم بازنشستگی بیشتر بر انتظارات اداری و مالی تمرکز داشتند و این در حالیست که در مرحله سوم بیشتر بر انتظارات رفاهی و روانشناختی تاکید داشتند. به عبارتی کارکنان در قبل و همچنین آستانه بازنشستگی بیشتر دغدغه اقدامات اداری صدور حکم بازنشستگی دارند لیکن پس از آن (مرحله سوم) بیشتر نیاز به تفریح و همچنین احترام از سوی سازمان و کارکنان قبلی را دارند. شایان ذکر است که کارکنان در طول خدمت 30 ساله خود امکان استفاده از خدمات رفاهی را دارند لیکن به دلیل مشغله بالای شغلی، وقت استفاده از خدمات رفاهی سازمان را ندارند لیکن در پس از بازنشستگی به دلیل فراغت خاطر و وجود اوقات فراغت، وقت استفاده از خدمات رفاهی سازمان را دارند ولی متاسفانه دیگر امکان استفاده وجود ندارد.
5-9- پیشنهادات پژوهش
به استناد نتایج حاصل از پژوهش میتوان موارد زیر را به عنوان اقدامات موثر در راستای مدیریت بازنشستگی کارکنان سازمان تامین اجتماعی به تفکیک هر مرحله در نظر گرفت.
5-9-1- پیشنهادات پژوهش در مرحله اول بازنشستگی
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص آگاهسازی شرایط بازنشستگی از طریق اعلام فلوچارت نحوه بازنشستگی یا ابقا مبتنی بر جدیدترین بخشنامههای بازنشستگی؛ اعلام میزان و چگونگی دریافت حقوق و مزایای بازنشستگی و ارایه آگاهی در خصوص خدمات ارایه شده به کارکنان بازنشسته صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص جمعآوری سوابق کاری از طریق تجمیع سیستمی سوابق کاری کارکنان از شعبات مختلف و جمعآوری سوابق غیرسازمانی کارکنان صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص ابلاغ بهموقع حکم بازنشستگی از طریق صدور پیشنویس حکم بازنشستگی از سوی ستاد؛ افزایش آمادگی مواجهشدن با بازنشستگی؛ امکان برنامهریزی زندگی شخصی و کاری؛ فرصت جهت جمعآوری سوابق شغلی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص بازنشستگی پیش از موعد از طریق اعطای سابقه ارفاقی برای کارکنان خانم؛ اعطای سابقه ارفاقی برای مشاغل سخت؛ اعطای سابقه ارفاقی برای کارکنان بالای 25 سال؛ موافقت با بازنشستگی پیش از موعد کارکنان متقاضی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص ادامه همکاری با سازمان از طریق استفاده از کارکنان متخصص بازنشسته؛ امکان ابقا کارکنان در آستانه بازنشستگی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص عدم جابجایی اجباری به دلیل تجمیع سوابق بازنشستگی؛ جلوگیری از جابجایی صورتحسابها؛ جلوگیری از مشکلات مفاصا حساب؛ جلوگیری از بروز تنش جهت شناخت همکاران جدید؛ جلوگیری از بروز مشکلات محاسبه دستمزد صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص موافقت با جابجایی درخواستی به دلیل ارتقا به سمت بالاتر و نزدیکی به محل سکونت صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص پیشبینی جایگزین شغلی به جهت جلوگیری از اختلال در فرایندهای سازمانی؛ اقدامات موثر جانشینپروری (انتقال تجربه)؛ ایجاد حس آرامش در فرد به هنگام بازنشستگی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص خدمات آموزشی نظیر آموزش آمادگی دوران بازنشستگی؛ آموزش استفاده از اوقات بازنشستگی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص خدمات رفاهی از طریق ایجاد تسهیلات رفاهی نظیر مراکز تفریحی، سفرهای زیارتی و سیاحتی، سفرهای گروهی با همکاران و مسابقات مذهبی، علمی، فرهنگی در سازمان صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص موارد ورزشی و سلامتی از طریق ایجاد باشگاه ورزشی اختصاصی بازنشستگان؛ مرکز پزشکی اختصاصی بازنشستگان؛ انجام آزمایشات پاراکلینیکی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص آمادهسازی برای بازنشستگی از طریق برگزاری دورههای آموزشی آمادگی دوران بازنشستگی؛ اعزام به سفرهای زیارتی و سیاحتی؛ کاهش حجم کار و تنش محیط کار صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص محیط کار بانشاط از طریق ایجاد محیط کاری مفرح و شاد؛ کاهش استرس کاری و افزایش آرامش کاری صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص احترام به کارکنان پیشکسوت از طریق تخصیص پست سازمانی متناسب به لحاظ شان سازمانی؛ کاهش حجم کار؛ امکان آموزش به کارکنان کم سابقه؛ تأمین انتظارات معقول کارکنان باسابقه؛ احترام به تجربیات کارکنان باسابقه صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص اعطای مرخصی از طریق مساعدت در خصوص مرخصی استحقاقی؛ مرخصی استعلاجی؛ مرخصی تشویقی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص کاهش ساعت کار از طریق آمادهسازی ذهنی دوران بازنشستگی؛ پایین بودن نیروی بدنی فرد؛ ایجاد آرامش و احساس مطلوبتر در زمان بازنشستگی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص کاهش حجم کار از طریق کاهش مراجعین؛ بازنشستگی مرحلهای (تدریجی یا گام به گام)؛ انتقال از سیستم اجرایی به سیستم ستادی؛ کاهش وظایف محوله؛ کم شدن استرس کاری؛ آمادگی لازم برای زمان بازنشستگی؛ حفظ عزت و احترام کارکنان باسابقه؛ استفاده از تجربیات کارکنان باسابقه جهت آموزش صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص ارتقای جایگاه سازمانی به منظور افزایش حقوق و مزایا صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص شفافیت حقوق و مزایا از طریق شفافسازی و آگاهسازی در خصوص نحوه محاسبات صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص افزایش حقوق و مزایا از طریق اعمال ضرایب ویژه برای افراد بالای 25 سال سابقه؛ پرداخت حقوق بدون کسر حق بیمه؛ اعطای سهام کارگزاریها؛ اعطای مزایای ارفاقی و تشویقی؛ پرهیز از کسر ساعات اضافهکاری و…؛ محاسبه یک سال آخر جهت میانگین دستمزد؛ تخصیص رتبه و سمتهای شناور در سال آخر؛ پرداخت حقالعمل سقف؛ تخصیص سنوات کارکنان به صورت ذخیره سنواتی ؛ اختصاص پاداش تولد در 50 سالگی؛ تطبیق مدرک تحصیلی کارکنان صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص پرداخت بهموقع حقوق و مزایا از طریق اقدامات موثر جهت پرداخت بهموقع حقوق و مزایا؛ اقدامات موثر جهت پرداخت بهموقع پرداخت معوقات؛ اقدامات موثر جهت پرداخت بهموقع سنوات بازنشستگی؛ اقدامات موثر جهت پرداخت بهموقع مرخصیهای استحقاقی ذخیرهشده صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات موثر در خصوص تأمین مسکن کارکنان صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات موثر در خصوص تأمین معیشت کارکنان صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد تخصیص سهمیه استخدام فرزند کارکنان صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص اعطای وام کارگشایی؛ وام اضطراری؛ وام مسکن؛ وام ازدواج فرزند صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص ارتقای جایگاه سازمانی به منظور انتقال تجربیات صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص استفاده از تجربیات سازمانی از طریق آموزش به کارکنان کم سابقه و جدیدالاستخدام؛ استفاده از تجربیات سازمانی در جلسات شورای اداری؛ ایجاد اندیشکده، انجمنها و تشکلهای سازمانی؛ استفاده به عنوان منتور و کوچ افراد کمتجربه؛ بازنگری طرحها، بخشنامهها و دستورالعملهای سازمانی؛ برگزاری نشستهای موثر جهت استفاده از تجربیات صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص استفاده در سمتهای مشاورهای صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص انتقال تجربیات به همکاران کم سابقه صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص مستندسازی تجربیات از طریق ارایه گزارش کاری 30 سال خدمت؛ تشکیل کارگروهی جهت مستندسازی دانش سازمانی صورت گیرد.
5-9-2- پیشنهادات پژوهش در مرحله دوم بازنشستگی
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص تکمیل نهایی پرونده بازنشستگی از طریق جمعآوری سوابق و تطبیق با سنوات بیمه شده؛ آمادهسازی پرونده جهت صدور حکم بازنشستگی؛ همکاری واحدهای مختلف سازمان جهت تسریع در بازنشستگی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص شفافیت اطلاعاتی اداری از طریق آگاهسازی در مورد چگونگی محاسبات میزان دریافتی سنوات؛ آگاهسازی در مورد زمان دریافت پرداختیها؛ آگاهسازی در مورد زمان دریافت حکم بازنشستگی؛ اعلام مانده حسابها، وامها و میزان حدودی مستمری صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص اعلام بهموقع زمان دقیق بازنشستگی به فرد صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص آشنا کردن افراد با فعالیتها و خدمات کانون بازنشستگان صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص پیشبینی جایگزین به دلیل امکان آموزش فرد جایگزین (جانشینپروری)؛ جلوگیری از خالی ماندن پُست؛ جلوگیری از تحمیل فشار کاری بر سایر کارکنان؛ آرامش خاطر فرد بازنشسته؛ جلوگیری از سردرگمی ارباب رجوع صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص خدمات رفاهی از طریق مأموریتهای تفریحی؛ بازدید از اماکن تاریخی؛ اعزام به مسافرت تفریحی/ زیارتی به همراه خانواده صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص آماده نمودن روحی و روانی فرد جهت بازنشستگی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص ایجاد احساس باارزش بودن از طریق ایجاد احساس گرانبها بودن تجربیات فرد؛ برخورد محترمانه با فرد صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص حمایت سازمانی از طریق همکاری با فرد جهت انتقال امور محوله؛ همکاری با فرد جهت انجام امور بازنشستگی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص تکریم کارکنان از طریق تقدیر، تشکر و قدردانی مالی و غیرمالی از زحمات فرد؛ مراسم تودیع و قدردانی از فرد به همراه اعضای خانواده صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص محیط کار بانشاط از طریق ایجاد محیطی دوستانه و بدون استرس؛ ایجاد آرامش خاطر و روحیه مناسب برای فرد ؛ ایجاد خاطره خوش در هنگام ترک سازمان صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص اعطای مرخصی از طریق مساعدت در خصوص مرخصی استحقاقی باقی مانده؛ اعطای مرخصی تشویقی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص حداقل حجم کار به دلیل فرصت تحویل کلیه امور واگذار شده قبلی به فرد جایگزین؛ امکان حضور فیزیکی فرد به صورت اختیاری؛ فرصت استفاده از مرخصی؛ استفاده از تجربیات کارکنان باسابقه جهت آموزش؛ فرصت پیگیری امور مرتبط با بازنشستگی؛ آمادگی لازم برای زمان بازنشستگی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص حداقل ساعت کاری جهت آمادهسازی دوران بازنشستگی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص پرداخت بهموقع مزایا از طریق پرداخت بهموقع حقوق و مزایا؛ پرداخت بهموقع پرداخت معوقات؛ پرداخت بهموقع سنوات بازنشستگی؛ پرداخت بهموقع مرخصیهای استحقاقی ذخیرهشده صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص حقوق و مزایای کامل از طریق پرداخت کامل اضافهکاری و تشویقی؛ پرداخت کامل سنوات و حقوق و مزایا؛ واگذاری بن کارتصورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص تخصیص سهمیه استخدام فرزند کارکنان صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص اعطای وام کارگشایی؛ وام اضطراری؛ وام مسکن؛ وام ازدواج فرزند صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص استفاده از تجربیات سازمانی از طریق عضویت و فعالیت در اتاق فکر سازمان؛ عضویت در کارگروههای تخصصی و مشاورهای سازمان؛ آموزش کارکنان کمسابقه و جدیدالاستخدام؛ مشارکت فرد در جلسات درون سازمانی؛ بهرهبرداری از تجربیات فرد در قالب کارگاههای آموزشی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص انتقال تجربیات به همکاران کم سابقه صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص مستندسازی تجربیات از طریق مستند کردن تجربیات فرد بهصورت جزوه، کتاب، مقاله و…؛ تهیه بانک اطلاعاتی از تجارب فرد صورت گیرد.
5-9-3- پیشنهادات پژوهش در مرحله سوم بازنشستگی
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص شفافیت اطلاعاتی مالی از طریق اطلاعرسانی دقیق در مورد پرداختها؛ اطلاعرسانی دقیق بخشنامههای جدید حقوقی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص پرداخت بهموقع حقوق و مزایا از طریق پرداخت بهموقع حقوق بازنشستگی؛ پرداخت بهموقع مزایای بازنشستگی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص مزایای پس از بازنشستگی از طریق ادامه پرداخت مزایای کارکنان بعد از بازنشسته شدن؛ تهیه بستههای حمایتی در قالب سبد کالا؛ برخورداری از مزایای حق سفر در پس از بازنشستگی
- پرداخت مزایایی بهعنوان حق بازنشستگی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص تخصیص سهمیه استخدام فرزند کارکنان صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص اعطای وام کارگشایی؛ وام اضطراری؛ وام هزینه درمانی؛ وام هزینه تعمیر منزل؛ وام ازدواج فرزند صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص افزایش میزان حقوق با توجه به تورم کشور صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص برگزاری کلاسهای متنوع آموزشی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص خدمات بیمهای و درمانی از طریق ایجاد مراکز درمانی ویژه کارکنان بازنشسته؛ ارائه خدمات پزشکی و غیرپزشکی مناسب؛ ارائه بیمه تکمیلی مناسب؛ تکریم کارکنان بازنشسته در مراکز درمانی سازمان؛ ارائه معاینات ادواری برای کارکنان بازنشسته (چکاپ)؛ ارایه مساعدت به بیماران صعبالعلاج صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص استفاده از تجربیات بازنشستگان از طریق برگزاری جلسات ماهانه جهت استفاده از تجربیات؛ مشارکت در برنامههای اتاق فکر؛ مشارکت در تصمیمات کارساز؛ مشارکت در برگزاری کلاسهای آموزشی؛ مشارکت در نشستهای هماندیشی، جلسات و سمینارها؛ مشارکت در کارگروههای مشاورهای؛ بکارگیری بازنشستگان خبره و ممتاز بهعنوان مشاور؛ نظرخواهی جهت بهبود قوانین و مقررات سازمانی؛ ایجاد مراکز یا دانشگاه جهت بهرهبرداری از دانش و تجربیات صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص بکارگیری پس از بازنشستگی از طریق همکاری در قسمتهای برنامهریزی و کارهای تخصصی؛ همکاری به عنوان کارشناس بیمهای؛ همکاری به عنوان مشاوره و آگهیدهنده به ارباب رجوعها؛ همکاری در وصول مطالبات معوقه سازمان؛ همکاری در کارگزاریها؛ همکاری به عنوان نماینده سازمان در مراجعه به مراجع دادگاههای اداره کار هیأت تشخیص و هیئت حل اختلاف؛ دیوان عدالت؛ همکاری جهت انجام بازرسی تحقیقها؛ بازرسی کارگاهی؛ بازرسیهای فنی؛ حسابرسی کارگاهها صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص اثربخشی کانون بازنشستگی از طریق افزایش فعالیتهای کانون بازنشستگی؛ طراحی برنامههای گروهی بین افراد بازنشسته صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص خدمات رفاهی از طریق استفاده از مراکز رفاهی سازمان؛ ایجاد سفرهای شاد و مفرح با هزینه کم؛ برنامههای تفریحی ورزشی؛ ارایه کارتهای منزلت؛ تشکیل گروهها و انجمنهای بازنشستگی؛ ارایه برنامههای فرهنگی؛ ارائه تخفیفات ویژه مثل بلیتهای سینما و… ؛ برگزاری دورهمیها بین بازنشستگان؛ ایجاد باشگاه ورزشی ویژه بازنشستگان؛ ایجاد فضای مطلوب جهت گذراندن اوقات فراغت؛ استفاده از خدمات مسافرتی به صورت اقساطی صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص ارائه خدمات محترمانه از طریق ارائه خدمات الکترونیکی به بازنشستگان؛ سرعت پاسخگویی در ارائه خدمات در شعب؛ احترام و خوشرویی در ارائه خدمات در شعب؛ تخصیص شعبه ویژه بازنشستگان جهت ارائه خدمات صورت گیرد.
- پیشنهاد میگردد اقدامات لازم در خصوص تداوم ارتباط سازمان با بازنشستگان از طریق ایجاد کانال ارتباطی بازنشسته با محل کار نظیر ایجاد یک حساب کاربری در یک سیستم جامع مختص ارتباط سازمان با بازنشستگان یا از طریق پیامک و یا ایجاد وبسایت بازنشستگان؛ ایجاد ارتباط به دلیل جلوگیری از فراموشی و افسردگی فرد بازنشسته؛ تعیین فردی جهت پیگیری احوال و وضعیت افراد بازنشسته؛ برقراری تعامل و ملاقات بازنشستگان و همکاران شاغل قدیم در یک نشست دوستانه یا تور مسافرتی (حداقل هر سال یکبار)؛ برگزاری مراسمات تجلیل از بازنشستگان در روز تأمین اجتماعی و یا روز بازنشسته؛ فراخوان مشارکت در نظرسنجیها و اعلام نظرات مفید و اهدای جوایز؛ برگزاری گردهمایی و دورهمیها بین بازنشستگان؛ دعوت از بازنشستگان در مراسم تودیع فرد در آستانه بازنشستگی؛ برگزاری نشستهای صمیمانه بین افراد بازنشسته صورت گیرد.
5-10- پیشنهادات محقق
در راستای نتایج حاصل از پژوهش و به استناد تجربیات محقق، میتوان موارد زیر را در خصوص مدیریت بازنشستگی کارکنان تامین اجتماعی در نظر گرفت:
- بازنشستگي تدريجي با كاهش ساعت كاري؛
- افزايش اوقات فراغت جهت آمادگي بازنشستگي؛
- برگزاری كلاسهاي اموزشي براي آمادگي جهت ورود به مرحله بازنشستگي؛
- تغيير در ساختار سازماني و ايجاد فرهنگ سازماني «بازنشستگي به معناي رهايي نيست»؛
- ايجاد تشكلهاي خاص سازماني يا كميتههاي تخصصي و عضويت انان در كميتهها؛
- برگزاري نشستهای تخصصي در طول سال و استفاده از نقطه نظرات آنها با تغيير در آئيننامه استخدامي؛
- ايجاد پارك تامين احتماعي با اختصاص یكي از پاركهاي هر شهر و ايجاد بسترهاي مختلف اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و تفريحي، مسابقه، بهداشتي و پزشكي؛
- نامگذاري محلههای شهر يا ساختمانهاي اداري سازمان به اسم بازنشستگان فرهيخته (البته در زمان حيات آنان).
[1] نظیر مدارک سربازی و …
[2] استفاده در مشاغلی نظیر بازرسی کارگاهی، بازرسی تحقیقی، بازرسی فنی، انجام حسابرسیهای معوق سازمان، شرکت در جلسات اداره کار، شرکت در جلسات دادگاه دیوان عدالت
[3] خودداری از جابجایی اجباری کارکنان در شرف بازنشستگی به سایر شعب
[4] به جای محاسبه دو سال آخر دستمزد
[5] سازمان میتواند سنوات کارکنان را بهعنوان ذخیره سنواتی در حسابها نگهداری و در زمان بازنشستگی سالی یک ماه بهعنوان پاداش خدمت به کارکنان اعطا نماید.
[6] گزارش مختصری از چالشها، مشکلات و راهکارهای موثر
[7] مانند یک ارباب رجوع با فرد بازنشسته (همکار سابق) رفتار نشود.
[8] نظیر ارسال پیام جهت تبریک تولد همکار و…
[9] در راستای تقدیر از زحمات بازنشستگان به همراه خانواده آنان با ذکر خصوصیات شاخص رفتاری، عملکردی و تجربی فرد بازنشسته
به این طرح پژوهشی اینگونه استناد کنید:
استناد پایان متن: حیدری، ناهید و فقیهیپور، جواد (1397)؛ طرح پژوهشی ارایه الگوی بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی (مورد مطالعه: شعب منتخب اداره کل تامین اجتماعی غرب تهران)، اداره کل تامین اجتماعی غرب تهران.
استناد داخل متن: حیدری و فقیهیپور، 1397
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.