ارایه الگوی پیشایندهای انضباط سازمانی مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد (مورد مطالعه: دانشگاه علوم انتظامی امین)

چکیده

پژوهش حاضر با محوریت انضباط سازمانی، در زمینه مدیریت منابع انسانی و با هدف ارایه الگویی از پیشایندهای انضباط سازمانی در دانشگاه علوم انتظامی امین صورت گرفت. سوال اصلی پژوهش این بود که پیشایندهای انضباط سازمانی در دانشگاه علوم انتظامی امین کدامند؟ این پژوهش از حیث هدف، پژوهش توسعه‌ای کاربردی، از نقطه نظر زمان گردآوری، از نوع اکتشافی و از نظر روش‌های جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات از نوع میدانی بود. روش تحقیق در این پژوهش به صورت کیفی و با استفاده از نظریه داده بنیاد (گراندد تئوری‌) صورت گرفت. در پژوهش حاضر، گردآوری داده‌ها با استفاده از توزیع پرسشنامه‌ (با سوالات باز) همراه با مصاحبه در بین صاحبنظران و خبرگان بود. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر خبرگان نظامی و علمی دانشگاه مورد مطالعه بود. روش نمونه‌گیری پژوهش با استفاده از روش گلوله برفی بود و در راستای تعیین اندازه نمونه، روند نمونه‌یابی تا جایی ادامه یافت که تعداد 33 مصاحبه در اختیار محققین قرار گرفت. ‌ روش تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی تکنیک گراندد تئوری و در محیط نرم‌افزار MAXQDA 10 بود.

نتایج حاصل در قالب محورهایی به عنوان پیشایندهای انضباط سازمانی ارایه گردید. این نتایج نشان داد که محورهای «توجیه و آموزش»، «تشویقات و تنبیهات» و همچنین «ویژگی‌ها و اقدامات فرمانده» به ترتیب دارای بیشترین اهمیت از منظر خبرگان سازمانی جامعه مورد مطالعه بودند. با توجه به میزان فراوانی، محورهای موصوف در یک دسته‌بندی پنج‌گانه قرار گرفتند. به طوریکه در سطح اول اولویت‌ها مواردی نظیر توجیه و آموزش؛ تشویقات و تنبیهات؛ ویژگی‌ها و اقدامات فرمانده قرار گرفتند. در سطح دوم مواردی نظیر بازدید و نظارت؛ عدالت سازمانی؛ فرهنگ انضباط‌خواهی و انضباط‌پذیری؛ حفظ منزلت و در نهایت در سطح سوم نیز مواردی نظیر نشاط سازمانی؛ وضعیت محیط کار مورد تاکید قرار گرفت.

واژگان کلیدی

انضباط سازمانی، پیشایندها، نظریه داده‌بنیاد، دانشگاه علوم انتظامی امین.