تحریف شناختی

تحریف‌های شناختی روشی است که ذهنمان ما را در مورد موضوعی که حقیقت ندارد، متقاعد می‌کند. این افکار نادرست معمولاً برای تقویت افکار و احساسات منفی استفاده می‌شوند یعنی چیزهایی به خودمان می‌گوییم که به نظر منطقی و درست می‌آیند ولی در واقعیت فقط باعث می‌شوند که حس بدی نسبت به خودمان پیدا کنیم. به عنوان مثال، فردی ممکن است به خودش بگوید، «من همیشه وقتی می‌خواهم کار جدیدی را شروع کنم با شکست مواجه می‌شوم. پس درنتیجه برای هر کاری که تلاش کنم شکست خواهم خورد.» این نمونه‌ای از تفکر سیاه‌وسفید است. فرد همه چیز را به صورت مطلق می‌بیند یعنی مثلاً اگر در چیزی شکست خورده است، در همه چیز شکست خواهد خورد. اگر اضافه می‌کرد که «من یک شکست‌خورده کامل و واقعی هستم»، این می‌توانست نمونه‌ای از تعمیم‌دهی افراطی باشد یعنی در نظر گرفتن شکست در یک کار خاص و تعمیم دادن آن به هویت خود.

در واقع اساس رفتار تراپی شناختی یا به اختصار سی.بی.تی (CBT) شناسایی تحریف‌های شناختی (روش‌های نادرست یا مفید تفکر) می‌باشد که برای درمان مؤثر مشکلات مختلفی نظیر افسردگی، اضطراب، اعتیاد و… کاربرد دارد. این الگوهای تفکر تحریف شده سبب بروز احساسات منفی می‌گردد.