تعریف فرسودگی

فرسودگی یک اصطلاح نسبتاً جدید است که اولین بار در سال 1974 توسط هربرت فرودنبرگر^([1]) در کتاب خود با عنوان «فرسودگی: هزینه بالای افراد بسیار موفقیت‌گرا^([2])» ابداع شد. او در ابتدا فرسودگی را این‌گونه تعریف کرد: «نابودی انگیزه، به ویژه زمانی که پایبندی فرد به یک علت یا رابطه نتواند نتایج مطلوب را ایجاد کند». فرسودگی، واکنشی به استرس طولانی یا مزمن است و با سه بعد اصلی مشخص می‌شود: خستگی شدید (اگزوژن)^([3])، بدبینی^([4]) (عدم همخوانی با شغل) و احساس کاهش توانایی حرفه‌ای. به بیان ساده‌تر، اگر احساس خستگی شدید می‌کنید، از شغل خود متنفر می‌شوید و در کار احساس توانایی کمتری می‌کنید، نشانه‌هایی از فرسودگی را دارید.

طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، فرسودگی شامل خستگی شدید (اگزوژن) و خستگی^([5]) می‌شود و کاهش کارایی شخصی و افزایش فاصله ذهنی فرد از شغل خود را در بر می‌گیرد. علائمی وجود دارد که نشان می‌دهد خستگی را پشت سر گذاشته‌ و دچار فرسودگی شده‌اید که شامل خستگی ذهنی^([6]) و افزایش منفی گرایی است. اگر احساس می‌کنید در شغلتان هدفی ندارید و ساعت‌های طولانی کار می‌کنید، در معرض خطر فرسودگی هستید.

فرسودگی حالتی از خستگی شدید هیجانی، جسمی و ذهنی است که در اثر استرس زیاد و بلندمدت ایجاد می‌شود. فرسودگی زمانی اتفاق می‌افتد که احساس می‌کنید تحت فشار زیاد هستید، از نظر هیجانی تخلیه می‌شوید و نمی‌توانید دائماً به خواسته‌ها پاسخ دهید. با ادامه استرس، شما شروع به از دست دادن علاقه و انگیزه خود می‌کنید. فرسودگی، بهره‌وری و انرژی شما را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود که به طور فزاینده‌ای احساس درماندگی، ناامیدی، بدبینی و رنجش کنید. در نهایت، ممکن است احساس کنید که دیگر چیزی برای از دست دادن ندارید. اثرات منفی فرسودگی به همه حوزه‌های زندگی از جمله خانواده، محل کار و زندگی اجتماعی شما سرایت می‌کند. فرسودگی باعث تغییرات بلندمدت در بدن می‌شود که می‌تواند شخص را در برابر بیماری‌هایی نظیر سرماخوردگی و آنفولانزا آسیب‌پذیر کند. به دلیل پیامدهای فراوان فرسودگی، مقابله فوری با آن بسیار مهم است. ممکن است دچار فرسودگی باشید اگر:

• هر روز، روز بدی است.
• اهمیت دادن به زندگی کاری یا خانوادگی، به نظر هدر دادن کامل انرژی است.
• شما همیشه خسته هستید.
• بیشتر روزتان را صرف انجام کارهایی می‌کنید که خسته‌کننده یا طاقت‌فرسا هستند.
• احساس می‌کنید از کاری که انجام می‌دهید، قدردانی نمی‌گردد.

استرسی که به فرسودگی کمک می‌کند می‌تواند عمدتاً از شغل شما ناشی شود، اما استرس ناشی از سبک زندگی شما نیز می‌تواند به آن افزوده شود. ویژگی‌های شخصیتی و الگوهای فکری نظیر کمال‌گرایی و بدبینی نیز می‌توانند در این امر نقش داشته باشند. اکثر افراد، بیشتر ساعات بیداری خود را صرف کار می‌کنند و اگر از شغل خود متنفر باشند، از رفتن به سر کار بترسند و از کاری که انجام می‌دهند رضایت نداشته باشند، این امر می‌تواند آسیب جدی به زندگی افراد وارد کند.

تأکید بر فرسودگی شغلی^([7]) در سال 2019 به حدی شدید بود که سازمان بهداشت جهانی در یازدهمین ویرایش طبقه‌بندی بین‌المللی آماری بیماری‌ها (ICD-11)^([8]) فرسودگی را یک پدیده شغلی اعلام کرد. سازمان جهانی بهداشت این تعریف را برای فرسودگی ارائه می‌کند: «سندرمی ناشی از استرس مزمن در محیط کار که با موفقیت مدیریت نشده است».

[1] Herbert Freudenberger

[2] Burnout: The High Cost of High Achievement

[3] Exhaustion

[4] Cynicism

[5] Fatigue

[6] Mental Fatigue

[7] Job Burnout

[8] International Classification of Diseases – ICD