ویژگی‌های تیپ رفتاری

چهار ویژگی حائز اهمیت در دسته‌بندی تیپ‌های رفتاری شامل صفات رفتاری زیر می‌باشد: برونگرا و درون‌گرا بودن فرد/ کلی‌نگر یا جزئی‌نگر بودن فرد/ منطقی یا احساسی بودن فرد/ ملاحظه‌کار یا داوری‌کننده. پرسش اینجاست که در زمان خیلی کوتاه چگونه می‌توانیم تشخیص دهیم که فرد موردنظر جزء کدام یک از دو صفت هر دسته بالا می‌باشد. برای هر گروه پرسش‌هایی می‌توان در نظر گرفت که شما تنها با پرسیدن چهار یا پنج مورد از پرسش‌های مرتبط با هر صفت می‌توانید تشخیص دهید که فرد جزء دسته اول است یا دسته دوم.

1- برونگرا یا درون‌گرا

گزینه اول تشخیص تیپ‌های رفتاری برونگرا^([1]) یا درون‌گرا^([2]) بودن فرد می‌باشد. درون‌گرایی به رفتارهایی گفته می‌شود که با احساسات درونی همراه است. این افراد در بروز احساسات و عواطف خود خودداری بیشتری دارند، معمولاً کمتر صحبت می‌کنند، تنهایی خود را ترجیح می‌دهند، کمتر تمایل به حضور در جمع دارند و بیشتر دقت خود را به مطالعه و فعالیت‌های ذهنی انفرادی می‌گذرانند. برونگرایی رفتارهایی است که با فعالیت عملی و بروز عواطف و احساسات همراه است. افراد برونگرا معمولاً در تصمیمات، عواطف و اتفاقات خود با دیگران صحبت می‌کنند. پرشور و هیجان هستند و معمولاً نسبت به افراد درون‌گرا اعتمادبه‌نفس بالاتری دارند و بودن در جمع و فعالیت‌های گروهی را بر فعالیت‌های انفرادی ترجیح می‌دهند.

[1] Extroverted

[2] Introverted

2- جزئی‌نگر یا کلی‌نگر

دومین ویژگی که در تشخیص تیپ‌های رفتاری نقش دارد کلی یا جزئی‌نگر ‌بودن افراد است. افراد جزئی‌نگر به مسیر انجام یک عمل دقت می‌کنند آن‌ها وقایع را با جزئیات کامل و به صورت نمایشی تعریف می‌کنند، ریز اتفاقات افتاده از صفر تا صد برایشان حائز اهمیت است. در مقابل افراد کلی‌نگر هستند که مسیر و ریز اتفاقات برایشان حائز اهمیت نیست و فقط نتیجه نهایی برایشان مهم می‌باشد. برای نمونه؛ در رسیدن به یک مقصد برای فرد جزئی‌نگر ‌نقشه راه مهم است اینکه از کدام مسیر برود؟ چقدر چراغ قرمز دارد؟ چه میزان ترافیک احتمالی دارد؟ چه ساعتی حرکت کند مناسب‌تر است؟ آیا مقصد جای پارک کردن خودرو دارد؟ و…؛ اما برای فرد کلی‌نگر فقط رسیدن به مقصد به طور کلی مهم است و به نقشه راه و جزییات اهمیتی نمی‌دهد.

3- احساسی یا منطقی

سومین ویژگی مؤثر در تشخیص تیپ‌های رفتاری منطقی یا احساسی بودن افراد است. همان‌طور که اسمش پیداست افراد احساسی کسانی هستند که از روی احساسات خود تصمیم می‌گیرند و با احساس و قلب خود فکر و رفتار می‌کنند و در نقطه مقابل آن‌ها کسانی هستند که با منطق و عقل خود تصمیم می‌گیرند و رفتارهایشان بیشتر منطقی است تا احساسی.

4- داوری‌کننده یا ملاحظه‌کار

آخرین ویژگی مؤثر در تشخیص تیپ‌های رفتاری ملاحظه‌کار یا داوری‌کننده بودن فرد است. افراد داوری‌کننده معمولاً کسانی هستند که برای همه چیز از پیش برنامه‌ریزی می‌کنند، بسیار منظم می‌باشند و رفتارهای دقیق دارند. در مقابل افراد ملاحظه‌کار را داریم که با برنامه‌ریزی و تعیین از قبل امور مخالفند و با تصمیم‌گیری در لحظه بیشتر همخوانی دارند.

هنگامی که شما قادر به فهم انگیزاننده‌های هر یک از انواع تیپ‌های رفتاری هستید، پیش‌بینی موارد زیر امکان‌پذیر می‌شود:

• چگونه افراد در یک وضعیت معین عمل می‌کنند؛
• چگونه به طور مؤثر با دیگران ارتباط برقرار کنیم؛
• چگونه گروه‌هایی از افراد با شخصیت‌های مختلف، با هم تعامل خواهند کرد؛
• چگونه نقاط قوت فردی را حداکثر و نقاط ضعف فردی را حداقل نماییم؛
• چگونگی تعارض‌های شخصیتی را قبل از بروز پیش‌بینی نماییم.